Azerbaycan'ın Lahey Büyükelçisi Fuad İskenderov, "Hollanda, Azerbaycan için çok önemli bir ülke. Biz her ne kadar da AB üyesi ülke değilsek de, Avrupa ile birçok alanda ortak çalışma çabasındayız" derken, bundan sonraki süreçte iki ülke arasındaki münasebetlerin daha da artırılması yönünde çaba sarf edeceklerinin altını çizdi.
Azerbaycan'ın Lahey Büyükelçisi Fuad İskenderov, "Hollanda'nın dünya konjonktüründeki yerinin önemli olmasından dolayı, Azerbaycan Milli Meclisimiz, 2005 yılında, Lahey'de sefaretlik açılması yönünde karar vermiş ve Cumhurbaşkanımız sayın İlhan Aliyev'de bu kararı imzalamıştı. Bu bağlamda, 22 Şubat 2007 tarihinde bendeniz, Azerbaycan'ın ilk Lahey Büyükelçisi görevine tayin edildim. Göreve başladığım tarihten 2 ay sonra Kraliçe Beatrix'e, 25 Nisan 2007 günü güven mektubunu sundum" şeklinde konuştu.
Hollanda'ya sefaretliğin açılmasının nedeni nedir?
"Azerbaycan Hükümetimiz, her iki ülke arasındaki münasebetlerin en üst seviyeye çıkarılması konusunda karar aldı. Azerbaycan'ın dış politikasının bir gereği olarak Lahey'de büyükelçilik açılması uygun görüldü. Avrupa demokratik değerlerini özünde taşıyan ve AB'nin bir üyesi olan Hollanda Krallığı, genç Azerbaycan Cumhuriyeti için şüphesiz büyük önem arz etmektedir. Öte yandan Hollanda, NATO'nun da üyesi. Bu alanda da Azerbaycan'ın Avrupa'ya entegrasyonu konusunda Hollanda'dan öğreneceği birçok önemli konular var. Azerbaycan'ın Avrupa'ya açılması konusunda Hollanda, bizim için çok önemli bir kapıdır."
Büyükelçiliğin Hollanda'da açılmasının asıl maksat ve gayeleri nelerdir?
"Sefirliğimiz, iki ülke arasındaki gerek siyasi, gerekse iktisadi alanlardaki çalışmalara aracılık ve öncülük görevi üstlenecek. Azerbaycan ile Hollanda arasındaki mevcut ikili ilişkiler şuanda tam istenildiği seviyede değildir. Özellikle ekonomik ve sanayi alanında ortak projeler konusuna öncelik vermek istiyoruz. Bu alanda işbirliğine gitmemiz, iki ülke için menfaat icabıdır. Öyle inanıyorum ki, siyasi alanda kat edeceğimiz münasebetler, diğer alanlarda olabilecek ilişkilere de ivme kazandıracaktır. Büyükelçilik olarak, yukarda bahsedilen konuların hayata geçirilmesi için yoğun mesai içindeyiz."
Büyükelçilik olarak başka ne gibi görevler üstleniyorsunuz?
"Sefaretliğimizin kuruluş maksatlarından biri de uluslar arası kuruluşlarla, iyi ilişkiler kurmak. Özellikle Birleşmiş Milletler(BM), NATO, Avrupa Birliği(AB), AGİK v.s teşkilatlarla, ülkemiz arasındaki ilişkileri derinleştirmek istiyoruz. Bu çerçevede yapılan işler, kısa zamanda önemli sonuçlar vermektedir. Uluslar arası Adalet Divanı'nın Lahey'de olması da Hollanda'nın önemini artırıyor. Azerbaycan burada büyükelçilik açmakla ülkede faaliyet gösteren uluslar arası kurumların imkanlarından tam manada faydalanmayı ümit ediyor. Sefirliğimiz, Azerbaycan'da hukuki ıslahatların(iyileştirmeler) hayata geçirilmesi için Hollanda'nın tecrübesinden istifade etmek niyetindedir."
Hollanda ile hangi alanlarda paylaşımlarınız olacak?
"Hümanizm ve medeniyet alanında ilişkilerin genişlendirilmesi de çok önemlidir. Hollanda'ya yıllar önce gelmiş çok sayıda Azerbaycan halkımız, ilk olarak Azerbaycan'ın medeni ve manevi değerlerinin korunması için adeta bekçi görevi üstlenmişlerdir. Sefirliğimiz, Hollanda ve Azeri halkları arasında bilimsel ve kültürel paylaşımların en üst seviyeye yükselmesi için öncülük görevi üstleniyor."
Hollanda'da yaşayan Azeri halkından bahseder misiniz?
"Bilindiği gibi, Hollanda'da Azerbaycanlı soydaşlarımızın sayısı az değildir. Elimizdeki verilere göre Hollanda'da yaşayan Azeri kökenli soydaşlarımızın sayısı yaklaşık 18 bin. Bunlar içinde Türkiye'den gelen ve Türk vatandaşı olan soydaşlarımız da var. Asıl Azerbaycan'dan gelenlerin sayısı ise yaklaşık 7 bin civarında. Bazı Azeri kardeşlerimiz ise Hollanda tabiiyetine geçmişlerdir. Hollanda da yaşamakta olan bu soydaşlarımız, Azerbaycan – Hollanda arasında köprü görevi üsteleniyorlar. Öyle ki, ülkenin birçok kentinde kültür ve geleneklerimizin yaşatılması adına kendi dernek ve vakıflarını dahi kurmuşlar. Bütün bunlar çok güzel gelişmelerdir."
Hollanda'ya alışmakta güçlük çektiniz mi?
"Şunu samimiyetle söyleyebilirim ki, Hollandalılar ile Azerilerin mantaliteleri, adetleri, kültürleri, yaşam tarzları ve gelenekleri farklı olmasından dolayı bizler buraya gelmeden evvel epey zorluk yaşayacağız düşüncesindeydik. Sefaretlik çalışanlarımızla buraya geldikten sonra çok şükür uyum konusunda zorluk yaşamadık. Elbette ilk günler biraz uyum sağlamak zor oldu ama günler geçtikçe bu sorunu kısa zamanda yok ettik. Hollanda halkı, özellikle hariciye temsilciliklerine sempatik ve anlayışlı davranıyor, buda işimizi kolaylaştırdı.
Hollanda'da ne hikmetse bu yaz pek iyi geçmedi. Havalar sürekli yağışlı geçti. Kışı nasıl geçecek bakalım. Teselli verici durum ise, soğuk havaların tesiri, Hollandalı dostların samimiyetini ve hoş münasebetlerini olumsuz etkilemedi."
Hollandalıların, örneğin Azerbaycan hakkında çok fazla bilgi ve malumatları yok. Bu doğrultuda sefaretlik olarak ne(ler) yapmayı planlıyorsunuz?
"Bu konuda sizin görüşünüze tam olarak katılmıyorum. Demek istemiyorum ki, bütün Hollanda halkı, Azerbaycan hakkında bilgi sahibi… Öyle zannediyorum ki, Hollanda halkının okur seviyesi yüksek ve çoğu halkın Azerbaycan ve halkı konusunda bilgi sahibidir. Elbette bilgi sahibi olmayan insanlar da vardır. Biz büyükelçilik olarak ülkemizi Hollanda toplumuna daha fazla ve müspet manada tanıtmayı gaye edindik. Bizim yakın tarihte, AB'ye dahil olmak gibi bir çabamız yok. Ancak bazı konularda AB ülkeleriyle çalışmalarımız oluyor ve onların komşusuyuz. Sizin de malumunuz olduğu üzere, büyükelçiliklerin görevlerinden biride, görev yaptığı ülkede, kendi ülkesini en üst seviyede temsil ederek, iki ülke arasındaki menfaatleri artırmaktır. Azerbaycan'ın dünya üzerinde itibarlı bir ülke konumuna gelmesi için elimizden gelen çabayı sarf ediyoruz."
Azerbaycan'ın Türkiye ile olan ilişkilerini kısaca değerlendirir misiniz?
"Büyük devlet adamı Mustafa Kemal Atatürk nasıl kardeş ülke Türkiye'ye önder ve lider olmuş ise, Haydar Aliyev'de Azerbaycan'a önder ve lider olmuştur. Büyük devlet adamı Haydar Aliyev'in şu sözü çok önemli: "Biz Türkiye ile bir millet, 2 devletiz". Rahmetli liderimiz öncülüğünde Bakü – Ceyhan – Tiflis boru hattı hayata geçirilmişti. Azerbaycan ileride enerji konusunda Avrupa'nın teminatı olacaktır. Azerbaycan olarak bağımsızlığımızı ilan ettiğimizde, bizi ilk tanıyan elbette kardeş Türkiye oldu. Bu manada Azerbaycan'ın dış dünyaya açılmasında ve kendi ayakları üstünde durmasında Türkiye'nin katkısı göz ardı edilemez. Öyle ki, birçok ülkede sefaretliklerimizi açmadan evvel, çoğu çalışmalarımızı Türkiye sefaretliklerinden sürdürdük. Ben buraya tayin olup, göreve başladığım zaman ilk ziyaret ettiğim kişi, Türkiye'nin Lahey Büyükelçisi sayın Selahattin Alpar olmuştur. Bu, biz Azeriler için olmazsa olmazlardandır. Türkiye bizim kardeşimizdir. İngiltere, Fransa, Almanya, Belçika, İspanya, İtalya, Polonya, Macaristan, Litvanya, Çek Cumhuriyeti, İsviçre, Bulgaristan, Ukrayna gibi birçok ülkede sefaretliklerimizi açarken kardeş Türkiye'den yardım gördük. İsveç, Meksika, Arjantin, Suriye, Tayland v.s ülkelerde, yakın bir zamanda temsilcilikler açmayı planlıyoruz."
Hollanda'nın Azerbaycan'da temsilciliği var mı?
"Halihazırda yok. Ama bundan sonra olmayacak anlamına gelmiyor. Bu konuda bize de büyük sorumluluklar düşmektedir. Biz burada Azerbaycan ve halkını ne kadar iyi tanıtır, ne kadar çok iktisadi – ticari ve kültürel alanlarda çalışmalar yaparsak, o oranda, Hollanda'nın Azerbaycan'a önem vereceğine inanıyoruz. Azerbaycan'da uzun yıllardır değişik dinlere mensup insanlar, birlikte uyum içinde yaşamaktadırlar. Bu bizim için çok önemlidir. Öyle inanıyorum ki, kısa zaman içinde Hollanda, Azerbaycan'a temsilciliğini açacaktır."
Büyükelçi Fuad İskenderov kimdir?
"46 yaşındayım. UNESCO'da, Azerbaycan Milli Komisyonu'nu temsilen Baş Katiplik görevinde bulundum. 1995'den bu yana Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nde Albay olarak görev yaptım. Son olarak 22 Şubat 2007 tarihinde, Azerbaycan'ın Lahey büyükelçisi görevine tayin oldum."
Metin:Mehmet Ali Topcu/LAHEY
Fotoğraf:İlhan Aşkın
