Dilek İştar Ateş
AB Dönem Başkanlığını İspanya'dan 1 Temmuz'da devralacak olan Belçika'da AB'nin kuruluşundan bugüne onikinci defa bu görevi üstlenmiş olacak. 13 Haziran'daki genel seçimler sonrasında Belçika'da yeni hükümet henüz kurulmuş değil. Halihazırda mevcut hükümet görevini sürdürüyor. AB Dönem Başkanlığıyla ilgili politika öncelikleri de mevcut hükümet tarafından hazırlandı.
Hazırlanan programa göre Lizbon Antlaşması'yla belirlenen yeni kurumlar tam olarak işlerliğini kazanana kadar Belçika hükümeti AB'nin ekonomi ve dış politika alanlarındaki faaliyetlerini sürdürecek. Lizbon Antlaşması'na göre altı ayda bir dönüşümlü AB Başkanlığı sistemi ortadan kaldırılacak olmasına karşın, Antlaşma henüz tam olarak işlerliğini kazanamadığı için Belçika Dönem Başkanlığı'nın ekonomi ve dış politika alanlarında da etkin rol oynaması gerekecek. Bu kapsamda Belçika Dönem Başkanlığı'nın gündeminin en üst sıralarında yer alacak olan konu AB ekonomisinin konsolidasyonu ve üye ülkeler arasında mali tutarlılığın sağlanması olacak.
Belçika Başkanlığı döneminde Lizbon Antlaşması ile öngörülen Avrupa Dış Faaliyetler Dairesi'nin kurulması çalışmalarının da tamamlanması öngörülüyor. Halihazırda çalışmalarını eski yapıya göre sürdüren Dış İşleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, Dış Faaliyetler Dairesi'nin nasıl bir yapıya sahip olacağı konusunda üye ülkelerin ve Avrupa Parlamentosu'nun kesin onayını henüz almış değil. Aynı şekilde AB Konseyi Başkanlığı görevine atanan Herman Van Rompuy ise ekonomik kriz nedeniyle acil olarak toplanmasını istediği Bakanlar Konseyi toplantıları dışında AB zirvelerine henüz başkanlık etmiş bulunmuyor.
BELÇİKA DÖNEM BAŞKANLIĞI'NIN GÜNDEMİ
AB Ekonomisinin Güçlendirilmesi: AB Dönem Başkanı Belçika altı aylık görev süresinin önemli bir bölümünü üye ülkelerin kamu borçlanmalarını aşağıya çekmesi için gerekli önlemleri belirleyerek, bunları uygulamaya ayıracak. Bu noktada en önemli kılavuz olan AB 2020 Stratejisi ve stratejinin hayata geçirilmesinde uygulanacak olan eylem planları yardımıyla AB ekonomisinin yeniden büyüme eğilimine girmesi için çaba gösterecek.
Üye ülkelerin kamu borçlarını azaltma amaçlı mali konsolidasyon çabalarının eşgüdümle sürdürülmesi ve önümüzdeki on yıl boyunca en az %2 büyümenin sağlanmasına yönelik önlemlerin alınması AB Dönem Başkanı Belçika'nın üstleneceği en önemli görev olarak kabul edilebilir.
Ekonomi gündemiyle bağlantılı olarak mali piyasalarda üst denetimi yapacak Larosiere Raporu'nda yer alan öneriler doğrultusundaki bir yapının oluşturulması için ilk adımların da bu dönemde atılması bekleniyor. Aşağıdaki alanlardaki yasal gelişmeler bu dönemde ele alınacak:
• Türev ürünler piyasasında güven ortamının sağlamlaştırılması için saydamlığın artırılması
• Açığa satışlar ve kredi temerrüt swap'ları
• Mevduat güvence sistemleriyle ilgili AB kurallarının değişimi sürecine devam edilmesi ve mevduatlara verilen güvencenin 100.000€ seviyesine çıkarılması
• Mali kurumlar yönergesinin gözden geçirilmesi ve Euro Tek Ödeme Alanı'nın tamamlanması gibi girişimlerin sonuçlandırılması ve böylece iç pazarın güçlendirilmesi
• Kredi derecelendirme kuruluşlarının Avrupa Menkul Piyasalar Makamı tarafından denetlenmesi
İç Pazarın Bütünlüğünün Sağlanması: Mali işler alanında ise iç pazar ve hizmetlerden sorumlu AB Komiseri Michel Barnier'in mali yasalarla ilgili ortak karar verme mekanizması için yol haritası önerisi de Belçika'nın görev süresi içinde gündeme gelecek. Bu önerinin Avrupa Parlamentosu ve AB Bakanlar Konseyi arasında görüşülmesi ve 2011 sonuna kadar sonuçlandırılması öngörülüyor. Belçika'nın görev süresi olan altı aylık dönem içinde bu alanda kaydedilecek ilerleme, Dönem Başkanlığı'nın başarı hanesine artı olarak kaydedilecek.
Avrupa Patenti ve buna bağlı ortak yasaların oluşturulması sürecinin tamamlanması da Belçika Dönem Başkanlığı'nın kendi dönemi içinde sonuçlandırmaya çalışacağı öncelikli konular arasında yer alıyor.
Monti Raporu'nda yer alan öneriler ışığında iç pazarın bütünlüğünün sağlanması önündeki engellerin aşılması için Belçika Dönem Başkanlığı AB Konseyi'nde yeni tartışmaları başlatacak ve stratejik kararların alınması için çaba sarf edecek. Bu noktada "dijital gündem" önemli bir rol oynuyor. İnternet üzerinde bütünleşmiş bir AB iç pazarının oluşturulması ve bu noktada "iç dijital pazar"ın oluşturulması öncelikler arasında üst sıralarda yer alıyor. İç dijital pazarın işleyişinin tüketiciler, vatandaşlar ve KOBİ'ler açısından hatasız ve güvenli bir şekilde işleyişi büyük önem taşıyor.
İspanya Dönem Başkanlığı tarafından belirli bir aşamaya getirilen Geç Ödemeler Yönergesi üzerinde son kararın da bu dönemde alınması bekleniyor.
Sanayi Politikası, Ar – Ge ve Yenilikçilik: AB2020 Stratejisi kapsamında oluşturulmakta olan "Küreselleşme Döneminde Sanayi Politikası" Belçika Başkanlığı döneminde uygulamaya geçirilecek. Böylece Avrupa ekonomisinin çevreci "yeşil ekonomiye" dönüşümü için sanayinin ne gibi katkılarda bulunması gerektiği ve bu çalışmaların AB tarafından ne şekilde destekleneceği belirlenecek.
AB sanayi politikası çerçevesinde rekabet edebilme gücü ve iç pazara ilişkin konularda Avrupa ekonomisinin bel kemiğini oluşturan KOBİ'ler ön plana çıkacak. Bu noktada Belçika Dönem Başkanlığı'nın Avrupa Küçük İşletmeler Sözleşmesi'nin uygulamasını da gözden geçirmesi bekleniyor.
Yeni dönemde yürürlüğe girecek olan 8. Çerçeve Program ile ilgili gelişmelerin büyük bir bölümü de Belçika Başkanlığı döneminde gerçekleşecek. 7. Çerçeve Program'ın uygulanışı incelenerek, yeni programda ne gibi sadeleştirmelere gidileceği belirlenecek. Ayrıca Avrupa Araştırma Alanı içinde bilginin serbest dolaşımı konusunda şu gelişmelerin ele alınması bekleniyor:
• Ar – Ge kurumlarının ve üniversitelerin Avrupa Araştırma Alanı ile ilişkilerinin güçlendirilmesi
• Araştırmacıların AB içinde dolaşımlarının kolaylaştırılması
• Ortak Program oluşturma girişimi 7. Çerçeve program ile aynı tarihte uygulama süresi bitecek olan 7. Euratom Çerçeve Programı'nın süresinin uzatılması konusu da bu dönemde açıklığa kavuşturulması beklenen konular arasında yer alıyor.
Ulaşım: 2010-2020 döneminde sürdürülebilir ulaşım konusunda hazırlanan Beyaz Kitap AB Bakanlar Konseyi'nde tartışılacak. Farklı ulaşım modelleri arasında bağlantı kurulması, akıllı ulaşım sistemlerinin geliştirilmesi, kaliteli toplu taşıma hizmetlerinin yürürlüğe girmesi, malların taşınması gibi konulardaki gelişmelere "ulaşım" başlığı altında yer verilecek. Nisan 2010'da yürürlüğe giren "hava ulaşımında güvenlik" yönergesinin uygulamaya konulmasındaki gelişmeler Belçika Dönem Başkanlığı'nca ele alınacak.
Telekomünikasyon: Vatandaşların ve işyerlerinin yenilikçi internet hizmetlerine erişimini sağlamak üzere geniş bant ağlarının geliştirilmesi yönündeki dijital gündem çerçevesindeki gelişmeler Belçika Dönem Başkanlığı'nca değerlendirilecek. "Radyo dalgaları" stratejisinin kabul edilmesi için çalışmalara da aynı dönemde başlanacak. AB Konseyi'nin Avrupa Geniş Bant Stratejisi ile ilgili olarak aldığı kararların uygulaması hakkında üye ülkelerle görüş alışverişine de yine bu dönemde başlanması planlanıyor. Komisyon'un önerisi doğrultusunda 2015 e-devlet eylem planının kabul edilmesi konusu da Belçika'nın altı aylık çalışma programı içinde önemli bir yer tutuyor.
Enerji: 2011-2020 Yeni Enerji Eylem Planı'nın onaylanması için hazırlık çalışmalarına başlanacak. Belçika'nın 2050 yılını hedefleyerek düşük karbonlu ekonomi için uzun dönemli bir strateji oluşturulması yönündeki tartışmaları da başlatması bekleniyor. Enerji sektöründe bölgesel işbirliğinin başlatılması için atılacak adımları belirleyen bir kılavuzu içeren bildirgenin yayımlanması ve AB Konseyi'nde bu konuda görüşmelerin yapılması da öngörülüyor.
Ayrıca enerji iç pazarının oluşturulması için AB Komisyonu'nun yeni bir enerji altyapısı paketi hazırlaması ve AB Bakanlar Konseyi'nin dikkatine sunması da beklenen gelişmeler arasında yer alıyor.
Çevre: 29 Kasım-10 Aralık 2010'da Kankun'da gerçekleşecek olan İklim Değişikliği Konferansı öncesinde AB'nin ortak tutumunun belirlenmesi çabalarına ek olarak Belçika Dönem Başkanlığı iklim değişikliği ve enerji paketinin AB içinde uygulanmasını takip edecek. Özellikle hafif ticari araçların karbon salımının azaltılması konusundaki yönergenin onayı önemli bir gelişme olacak. Bu dönemde Belçika'nın Avrupa Parlamentosu ve AB Komisyonu ile işbirliğini sağlayarak mevcut çevre yasalarının uygulanmasında eşgüdüm ve saydamlığı sağlaması gerekecek.
Adalet, Temel Haklar ve Özgürlükler, Güvenlik: Göç ve sığınma konularıyla ilgili yasalarda AB ülkeleri içinde bir bütünlüğün sağlanmasına yönelik olarak halihazırda üye ülkelerde mevcut düzenlemelerin diğer üyelerde de tanınmasına yönelik çalışmalar Belçika Dönem Başkanlığı süresinde devam edecek. Hali hazırda bu konuya ilişkin politik tartışmalar sonuçlanmış ve üye ülkeler arasında bir görüş birliğine varılmış değil. Bu tartışmaların önümüzdeki altı aylık dönemde de devam etmesi bekleniyor.
Genişleme ve Komşu Ülkeler Politikası: Belçika'nın, AB üyeliğine aday ülkelerle AB arasındaki mevcut süreci devam ettirmesi bekleniyor. Bu noktada Batı Balkan ülkelerine AB tarafından verilen sözlerin yerine getirilmesi konusunun AB genişleme gündeminin üst noktalarında yer alması sürpriz olmayacak. AB çevrelerinde Hırvatistan ile AB arasındaki müzakere sürecinde varılan nokta, Balkan ülkelerine gönderilen olumlu bir mesaj olarak değerlendiriyor. Halihazırda Hırvatistan'ın müzakere sürecini neredeyse tamamlayacak olması nedeniyle katılım anlaşmasının imzalanması kararının Belçika Başkanlığı altında alınması mümkün olabilecek.
Türkiye ile ilgili olarak ise Belçika Başkanlığı'nın Kopenhag kıstaslarını karşılama yönünde Türkiye'yi izlediği reform sürecini hızlandıramaya teşvik edeceği, ve böylece 2005 yılında başlayan katılım müzakerelerinin ivmesini korumayı hedeflediği belirtiliyor.
İzlanda ile katılım müzakerelerine başlanması yönünde somut adımlar bu dönemde atılacak. Belçika, Makedonya'nın AB'ye üyeliği süreci önündeki engeller konusunda AB Konseyi'nde uzlaşıya varılması için de çaba sarf edecek.
Dış Politika: Avrupa Dış Faaliyetler Dairesi'nin kuruluş sürecinin Belçika Dönem Başkanlığı'nın görev süresinde tamamlanması gerekiyor. Avrupa Parlamentosu'nun bu konuya ilişkin kesin kararını oluşturması sonrasında önemli görevler için atamalara başlanabilecek.
İstihdam ve Sosyal Politikalar: AB2020 Stratejisi kapsamındaki Avrupa İstihdam Stratejisi Belçika tarafından uygulamaya konulacak. Avrupa İstihdam Stratejisi rekabet edebilme gücü ve yapısal reformlarla ilgili bütün tartışmalara istihdam politikalarıyla ilgili önceliklerin dahil edilmesi gerekecek. AB Komisyonu'nun genç nüfusun işsizliği sorunuyla ilgili olarak ortaya koyduğu bildirge AB Konseyi'nde politika tartışmaları içinde ele alınacak.
İstihdam politikasıyla ilgili olarak ele alınacak yasal gelişmeler:
• Elektromanyetik dalgalara maruz kalan işçilerle ilgili yönergenin gözden geçirilmesiyle ilgili olarak AB Konseyi'nde siyasi uzlaşının sağlanması
• İş yasalarının denizcileri de kapsaması yönündeki yönerge önerisi.
AVRUPA İŞ DÜNYASININ BELÇİKA DÖNEM BAŞKANLIĞI'NDAN BEKLENTİLERİ
Avrupa Özel Sektör Konfederasyonu BUSINESSEUROPE üyesi olan Belçika İşverenler Federasyonu (FEB) ise iş dünyasını temsilen AB Dönem Başkanı Belçika'nın hangi alanlara öncelik vermesi gerektiği hakkında bir çalışma yaptı. Bu çalışmaya göre AB ekonomisinin yeniden büyüme eğilimine dönmesi, yeniden istihdam ve refah yaratır hale gelmesi ve küresel rekabetteki eski yerini yeniden kazanması için şu alanlara eğilmesi gerekiyor:
1. Euro Alanı'nın yönetimiyle ilgili gerekli reformların zaman geçirilmeden, hızlı bir şekilde yapılması ve piyasaların Euro'ya olan güveninin temin edilmesi.
2. AB içi pazarının işleyişi sorunsuz hale getirilmeli ve iç Pazar tüm unsurlarıyla bir bütün haline getirilmeli.
3. Avrupa istihdam piyasasının esnekliği ve etkinliği için gerekli çalışmalar yapılmalı.
4. İklim değişikliğiyle mücadele
1) Euro Alanı'nın yönetimi: Bütçe yönetiminde istikrarın sağlanması için Euro Alanı yönetiminde yeni bir yapılandırmaya gidilmesi gereklidir. İstikrar ve Büyüme Paktı geçerliliğini korumakla birlikte uygulanmasında alanında daha gerçekçi yaklaşımlara ihtiyaç vardır. Ulusal bütçelerin onayından önce AB Komisyonu ile görüşülerek üzerinde mutabık kalınması ve Eurostat'a AB üyelerinin istatistik verilerinin doğruluğunu denetleme yetkisinin verilmesi atılacak iki önemli adım olacaktır. Ayrıca Euro Alanı ülkelerinin yapısal reformları gerçekleştirerek, kamu açıklarını kapatma yönünde çalışmaları denetlenmeli.
2) AB iç pazarının tamamlanması: İç pazarın tüm unsurlarıyla bir bütün olarak işlerliğinin sağlanması Avrupalı şirketler açısından son derece önemlidir. Malların, hizmetlerin yanı sıra sermayenin iç pazarda sorunsuz bir şekilde dolaşımının sağlanması için Mario Monti önderliğinde ele alınan rapor dikkate alınmalıdır. Hizmetler Yönergesi'nin uygulamaya konulması iç pazarın bütünlüğü açısından önemini sürdürmektedir.
3) Avrupa istihdam piyasasının esnekliği ve etkinliği: Sosyal ortakların bağımsızlığı istihdam piyasasındaki aktörlerin etkin ve verimli bir diyalog içinde olmasını sağlamak açısından çok önemlidir. Sosyal politikalar alanındaki yasa değişiklikleri öncesinde mutlaka sosyal ortaklarla görüş alışverişinde bulunulmalıdır. Avrupa İstihdam Stratejisi daha da geliştirilmelidir. İşçilerin sınır ötesi faaliyetlerinin elektronik olarak beyanı için gerekli sistem altyapısı kurularak Avrupa çapında uygulamaya konulmalıdır. "Güvenceli esneklik" (flexicurity) Avrupa İstihdam politikasının merkezinde yer almalıdır.
4) İklim değişikliğiyle mücadele: İklim değişikliğiyle mücadele Avrupa şirketleri için her açıdan önemli bir konudur. Sonuçları iyi düşünülmeden alınan kararların uygulamaya konulması Avrupalı şirketlerin rekabet gücüne önemli zararlar verebilir. AB'nin sera gazı salımını tek taraflı olarak %20 azaltma hedefini %30'a yükseltmesi Avrupalı şirketlerin küresel rekabet gücüne zarar verebilecektir. Yeni hedefler koymak yerine enerji tüketimiyle ilgili konulara öncelik verilmesi sürdürülebilirlik açısından daha güvenli ve daha az maliyetli olacaktır.
Avrupa iş dünyasının Belçika Dönem Başkanlığı süresince sonuçlandırılmasını beklediği dosyalar:
• AB Patenti'nin ve Avrupa Patent Hukuku'nun oluşturulması
• Temiz enerji ve temiz teknoloji yatırımlarına hız verilmesi için gerekli yatırım ortamının hazırlanması.
• 2020 yılında çalışma hayatında mevcut işlerin %80'inin bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımını gerektireceği gerçeğinden hareketle bu alanda sonuç odaklı adımlar atılmalı. KDV Yönergesi üzerinde yapılacak değişiklik sonrasında elektronik faturalama uygulamasının başlatılmasıyla Avrupalı şirketlerin operasyonel maliyetlerinde büyük bir düşüş sağlanması mümkün olacaktır.
www.eutrio.be
*
bxloffice@tusiad.org
www.tusiad.org
Dr Bahadir Kaleagasi
International Coordinator
TUSIAD - Turkish Industry & Business Association
BRUSSELS :
Representation to the EU and BUSINESSEUROPE
(The Confederation of European Business)
T: +32 2 7364047 twitter.com/kaleagasi
