AB – Türkiye
 
- AB ile tam üyelik müzakerelerinde iki yeni başlıkta daha müzakerelere başlanacak. 17 Haziran'da Dışişleri Bakanı ve Baş Müzakereci Ali Babacan ve AB Dönem Başkanı Slovenya Dışişleri Bakanı Dimitrij Ruppel'in katılımıyla Lüksemburg'da gerçekleşecek olan Türkiye-AB hükümetler arası konferansta "Şirketler Hukuku" ve "Fikri Mülkiyet Hukuku" başlıkları müzakerelere açılacak. İki yeni başlıkla birlikte müzakerelere açılan başlık sayısı 8'e çıkmış olacak.
 
- Nüfusu AB nüfusunun %5'ini geçen ülkelerin AB'ye üyeliğinin Fransa'da halkoylamasına götürülmesini gerektirecek yasa değişikliği Fransa Senatosu Dış İşleri ve Savunma Komisyonu'nun 11 Haziran tarihli toplantısında görüşüldü. Anayasa reform paketi üzerinde değişiklik yapılmasını öngören öneri temelde Türkiye'nin AB'ye üyeliğinin Fransa'da halkoyuna sunulmasını hedefliyor.
 
Dış İşleri ve Savunma Komisyonu söz konusu anayasa değişikliğinin Fransa'nın dostu ve müttefiki olan Türkiye'ye karşı yönelik bir karar olarak algılanacağını ve bu nedenle de Türkiye ve Fransa arasındaki diplomatik ilişkilerin zarar görebileceğini belirtti.
 
Konu 17 Haziran'da Senato'da görüşülecek ve son karar Temmuz ayı içerisinde verilecek. Kararın onaylanması için 3/5 çoğunluk gerekiyor. Geçen hafta bir açıklama yapan Fransa'nın AB işlerinden sorumlu bakanı Jean-Pierre Jouyet Anayasa'da söz konusu değişikliğin yapılmasının Türkiye'nin onurunu kıracağını söylemişti.
 
- Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) 23 Haziran'daki toplantısında Türkiye'deki son siyasi gelişmeler üzerine 'acil oturum' kararı aldı. AKPM 23 Haziran'daki toplantısında Türkiye'deki demokratik kurumların işleyişiyle ilgili bir tartışma yapacak. Avrupa Konseyi, Türkiye'yi 2004 yılında 'demokrasisi yeterince güçlü olmayan ülke' sınıfından çıkartmış ve bunun sonrasında da AB'ye tam üyelik müzakere süreci başlamıştı.
 
AB – ABD
 
- AB-ABD Zirvesi 10 Haziran'da Slovenya'nın Brdo şehrinde gerçekleşti. ABD Başkanı George Bush, Slovenya Başbakanı Janez Jansa, AB Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana ve AB Komisyonu Başkanı Manuel Barroso'un katıldığı zirvede dış politika, iklim değişikliği, enerji, ekonomik işbirliği gibi konular görüşüldü.
 
Zirve sonrasında düzenlenen basın toplantısında Türkiye'nin AB üyeliği konusuna değinen George Bush, Türkiye'nin AB üyesi olması gerektiğine güçlü bir şekilde inandıklarını ve Türkiye'nin demokrasi ve serbest piyasa alanında gerçekleştirdiği reformları ve AB yolunda yaptığı çalışmaları takdir ettiklerini ifade etti.
 
Zirvenin önemli gündem maddeleri arasında yer alan iklim değişikliği ve ABD'ye vizesiz giriş kolaylığı sağlanması konularında önemli bir ilerlemenin sağlanmadığı zirvede Transatlantik Ekonomik Konseyi'nin önemine dikkat çekildi.
Ayrıca zirve sonunda bir bildiri yayımlanarak, ABD ve Avrupalı müttefiklerinin, İran'ın uranyum zenginleştirme programının muhtemel sonucu olarak nükleer silah elde etmesine izin verilmemesi konusunda hemfikir oldukları belirtildi.
 
George Bush, Slovenya'daki zirvenin ardından Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere ve Kuzey İrlanda'yı içeren AB turuna çıktı.
 
Lizbon Antlaşması
 
- 12 Haziran'da İrlanda'da yapılan halkoylaması sonucunda İrlandalılar Lizbon Antlaşması'nı reddetti. Halkoylamasına katılım %53,13 olarak gerçekleşti. Katılımcıların %53,4'ü "hayır", %46,6'sı "evet" dedi
 
İrlanda Başbakanı Brian Cowen oylama sonuçları açıklandıktan sonra yaptığı konuşmasında hemen bir sonuca varmamak gerektiğini, AB'nin daha önce de bu tecrübeyi yaşadığını, İrlanda'nın AB'yi durdurmak istemediğini söyledi. Cowen İrlanda'da ikinci bir halkoylaması yapılmayacağını belirtti.
 
İrlanda'daki halkoylamasının sonucu sonrasında bir açıklama yapan AB Komisyonu Başkanı Barroso, Lizbon Antlaşması'nın 27 üye ülke lideri tarafından imzalandığını, bu nedenle de mevcut sonucun çözüme kavuşturulmasında ortak bir sorumluluk bulunduğunu, 19-20 Haziran'da yapılacak olan AB Liderler zirvesinde konunun ele alınacağını söyledi. Antlaşma'nın şimdiye kadar 18 üye ülkede onaylandığını ifade eden Barroso, diğer ülkelerin de onay sürecine ara vermeden devam etmesi gerektiği mesajını verdi.
 
AB Anayasası'nın 2005 yılında Hollanda ve Fransa'daki halkoylamalarında reddedilmesi sonrasında Anayasa metni üzerinde değişiklikler yapılarak yeni bir metin oluşturulmuş; bu metin 18-19 Ekim 2007'de AB liderleri tarafından onaylanarak Lizbon Antlaşması halini almıştı. Antlaşma'nın bütün AB üyeleri tarafından onaylandıktan sonra 1 Ocak 2009'da yürürlüğe girmesi öngörülüyordu.
 
Lizbon Antlaşması'na göre, 6 aylık dönüşümlü başkanlık sistemi ortadan kalkacak ve üye ülkeler oy birliğiyle 2,5 yıllık süre için bir AB Konseyi Başkanı atayacaklar. Başkan, yılda 4 kez toplanacak AB liderler zirvelerine de başkanlık edecek. Antlaşma ayrıca bir de AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi makamı oluşturulmasını gerektiriyor. Böylece AB'nin dış politika alanında tek ses olması hedefleniyor. Yüksek Temsilci'nin, AB Dışişleri Bakanlar Konseyi'ne de başkanlık etmesi öngörülüyor. Antlaşmaya göre AB Bakanlar Konseyi kararlarında 2014'ten itibaren "çifte çoğunluk" şartı aranacak. Bu, AB kararlarında üye ülkelerin %55'inin oyu ve AB'nin toplam nüfusunun %65'ine sahip ülkelerinin oyunun gerekliliğini şart koşuyor. "Çifte çoğunluk" sistemi, dış politika, AB bütçesi ve vergi gibi konuları kapsamıyor. Bu konularda üye ülkelerin oy birliği gerekiyor. Lizbon Antlaşması üye ülkelerin parlamentolarının AB Komisyonu'nun hazırladığı yasa taslakları üzerinde söz sahibi olabilmesinin de yolunu açıyor. Buna göre ulusal meclislerin 1/3'ünün talep etmesi halinde Komisyon'un hazırladığı yasa taslakları yeniden incelenmek üzere Komisyon'a geri gönderilebilecek.
 
AB - Genişleme
 
- Makedonya Dış İşleri Bakanı Antonio Milososki AB üyelik müzakerelerine 2008'in ikinci yarısında başlamaya hazır olduğunu belirtiyor. Bakan Milososki parlamentonun her bir üyesinin adil ve demokratik bir biçimde seçilene kadar hükümetin kurulmayacağını söyledi.
1 Haziran'da gerçekleşen seçimlerde meydana gelen silahlı çatışmalarda 1 kişinin ölmesi ve çok sayıda kişinin yaralanması sonucunda AB Komisyonu ve Slovenya Dönem Başkanlığı bu durumun endişe verici olduğunu belirten açıklamalar yapmıştı.
 
Milososki, Makedonya'nın AB'ye üyelik için çok kısa sürede hazır olmayacağının farkında olduklarını, bununla birlikte AB ile müzakerelere başlamaya hazır olduklarını ileri sürdü. Makedonya'nın bu talebi 1 Temmuz'da başlayacak olan Fransa Dönem Başkanlığı süresine denk geliyor. Ancak Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy Makedonya ile Yunanistan arasındaki anlaşmazlıkta Yunanistan'ın tarafını tuttuğunu açık bir şekilde ifade etmişti. Yunanistan, Makedonya'nın bağımsızlığını ilan ettiği 1991'den bugüne "Makedonya Cumhuriyeti" olan resmi adını Yunanistan'ın kuzeyinde bulunan Makedonya bölgesi üzerinde toprak talebi olacağı gerekçesiyle kabul etmiyor. Sarkozy Yunanistan'a yaptığı resmi gezide Yunan Parlamentosu'nda bir konuşma yapmış ve büyükbabasının Yunan asıllı olduğuna atıfta bulunarak, Fransa'nın Yunanistan'ı desteklediğini açıkça ifade etmişti.
 
Dış Ticaret
 
- AB Komisyonu ABD'den AB'ye ithal edilen biyo-dizel için anti sübvansiyon ve anti damping soruşturması başlattı. Soruşturma Avrupa Biyo-Dizel Kurulu'nun ABD'de biyo-dizel sektörüne devletin doğrudan yardım aktardığı yönünde bulgulara ulaşması ve bu durumu Komisyon'a şikayet etmesi üzerine açıldı. Avrupa Biyo-Dizel Kurulu, ABD'den ithal edilen biyo-dizel'in Avrupa biyo-dizel sektörü üzerinde olumsuz etkileri olduğunu ileri sürüyor. Komisyon soruşturma süresince ABD'nin söz konusu uygulamalarının AB ticaret kurallarına uyup uymadığını inceleyecek.
 
- Tarım ve kırsal kalkınmadan sorumlu Komiser Marian Fischer Boel, tahıl ithalatı gümrük vergilerinin askıya alınması uygulamasının 30 Haziran 2009'a kadar olan sürede geçerli olmaya devam edeceğini açıkladı. Ancak, piyasa koşullarının bunun aksini gerektiren koşullar olduğunu göstermesi durumunda bu karar yeniden gözden geçirilebilecek.
 
AB'de tahıl stokunun devamlılığının güvence altına alınması için 2007-2008 pazarlama döneminde tahıl ithalatından gümrük vergisi alınması uygulaması AB Bakanlar Konseyi kararı uyarınca geçici olarak askıya alınmıştı. Söz konusu karar 30 Haziran 2008'ekadar geçerli olacaktı. Komiser Boel'ün açıklaması bu uygulamanın bir yıl daha uzatılmasını sağlıyor.
 
Enerji
 
- AB Komisyonu üyeleri 11 Haziran'da gerçekleştirdikleri toplantıda artan yakıt fiyatlarının küresel ekonomi üzerinde yarattığı etkilerin azaltılması için enerji ve iklim değişikliği alanlarında alınması gereken önlemleri tartıştı. Yapısal ve dönemsel etkenlerin incelenerek kısa, orta ve uzun vadelere ilişkin politikalar oluşturulması gerektiğini belirten AB Komisyonu Başkanı Manuel Barroso 19-20 Haziran'da Brüksel'de düzenlenecek AB Liderler Zirvesi öncesinde konuyla ilgili bir bildirge yayınlanacağını belirtti. Komisyon'un öngörülerine göre AB'nin enerji ithalatı ihtiyacı günümüzde %14 iken 2030 yılında %67 olacak.

- AB Komisyonu'nun enerjiden sorumlu üyesi Andris Piebalgs, 8 Haziran'da bir açıklama yaparak G8 ülkeleri, Çin, Hindistan, Güney Kore ve AB arasında aynı tarihte imzalanan ve çok taraflı yeni bir enerji girişimi oluşturulmasına yönelik bildiriden duyduğu memnuniyeti ifade etti. "Enerji Verimliliğinde İşbirliği için Uluslararası Ortaklık" adındaki girişim ile enerji verimliği alanında uluslar arası işbirliği sağlanarak iyi uygulama örnekleri değimi sağlanması öngörülüyor.
 
Çevre
 
- AB Komisyonu 12 Haziran'da iklim değişikliği konusunda arazi yönetiminin rolü ve önemi ile ilgili yüksek düzey bir konferans düzenledi. Toprakta bulunan organik maddelerin, suyun tutulması, biyo-çeşitliliğin korunması ve küresel karbon dönüşümü için önemine değinilen konferansta toprak kaybına karşı AB düzeyinde önlem alınması gerektiği ifade edildi. Toprak korumasına ilişkin bir yönerge oluşturulması önerisi tartışıldı.
 
Geçtiğimiz Aralık ayında kabul edilmesi öngörülen Toprak Çerçeve Yönergesi Ab Konseyi tarafından kabul edilmemişti. AB'de 70 milyar ton karbon organik madde halinde toprakta muhafaza ediliyor.
 
Ar-Ge
 
- AB Komisyonu 10 Haziran'da gerçekleştirilen uluslararası robot-bilim ticaret fuarı AUTOMATICA 2008 sırasında AB'de robot-bilim sanayisini desteklemeye yönelik yeni bir program oluşturulacağını duyurdu. Komisyon program çerçevesinde 2007–2010 döneminde bu alandaki yatırımlarını ikiye katlayarak yaklaşık 400 milyon € tutarında destek verecek. Üniversiteler ve sanayi arasındaki bağı güçlendirmeyi amaçlayan program ile, AB'nin diğer bölgelere stratejik bağımlılığı azaltacak dişli çarklar, motor gibi kritik parçaların üretiminin yoğunlaştırılması hedefleniyor.
 
Günümüzde sanayi makinelerinin üçte biri Avrupa'da üretiliyor. Komisyon'un öngörülerine göre robot-bilim piyasasının büyüme oranı önümüzdeki 20 yılda dünya ekonomisinin önemli bir kesimini oluşturacak. Uluslararası Robot-bilim Federasyonu (IFR) ise günümüzde 4 milyar €'luk ciroya sahip sektörün 2010'a kadar her yıl %4,2 büyüyeceğini tahmin ediyor.
 
İstihdam
 
- 10 Haziran'da gerçekleşen İstihdam ve Sosyal İşler Konseyi'nde bir araya gelen AB Çalışma Bakanları uzun süredir tartışılan Çalışma Süresi Yönergesi ve Geçici Çalışma Kurumları Yönergesi konularında uzlaşmaya vardı. Konuyla ilgili bir açıklama yapan AB Komisyonu'nun istihdamdan sorumlu üyesi Vladimir Spidla, uzlaşma sayesinde istihdam piyasasında bir yandan esneklik sağlanırken, diğer yandan işçilerin güvenliği ve haklarının teminat altına alınacağını belirtti.
 
Avrupa Parlamentosu tarafından onaylanması gereken öneri paketinde yer alan önlemler şunlar:
 
• Geçici süreli işçiler ile uzun süreli işçilerin ücret ve izin gibi konularda aynı haklara sahip olması,
 
• Çağrı üzerine çalışma sürelerinin (icapçı) aktif ve inaktif olarak ikiye ayrılması, aktif sürelerin çalışma süresi olarak sayılması,
 
• İnaktif sürelerin dinlenme süresi olarak sayılmaması ve ulusal yasaların izin vermesi ya da sosyal ortakların kararlaştırması durumunda çalışma süresi olarak sayılması,
 
• İşçinin katılmamayı tercih etmemesi durumu dışında haftalık çalışma saatlerinde üst sınırın 48 saat olması,
 
• Dışarıda kalmayı seçen işçiler için sosyal ortakların farklı bir kararı olmaması durumunda haftalık çalışma saatlerinde üst sınırın 60 saat olması.
 
AB'de 8 milyon kişi geçici işlerde çalışıyor.  
 
Tarım
 
- AB Komisyonu, Ortak Tarım Politikası'nın (OTP) basitleştirilmesine yönelik OTP basitleştirme süreci çerçevesinde zorunlu ithalat ve ihracat lisanslarının büyük bir kısmının ortadan kaldırılması ve lisans gerektiren ürünler için kuralların basitleştirilmesine karar verdi. Komisyon basit ve anlaşılır kurallar oluşturularak hem ulusal kurumlar hem de tüccarlar üzerindeki idari yüklerin azaltılmasını hedefliyor.
 
1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren İthalat lisansı gerektiren ürün sayısı yaklaşık 500'den 65'e, ihracat içinse 45'e inecek. Tahıl sektöründe ithalat lisansı gerektiren ürün sayısı ise 133'den 21'e, şarapçılık sektöründe 100'den sıfıra düşecek.
 
Alınan yeni önlemler Komisyon'un idari yükleri 2012 yılına kadar %25 azaltma hedefi çerçevesinde önemli bir adım olarak nitelendiriliyor.
 
- AB Tarım ve Gıda Sanayinin Rekabet Gücüne ilişkin Yüksek Düzey İstişare Grubu ilk toplantısını 12 Haziran'da Brüksel'de gerçekleştirdi. AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Günter Verheugen, AB Komisyonu'nun tarımdan sorumlu üyesi Fischer Boel, sağlıktan sorumlu üyesi Androulla Vassilou ve tüketici haklarından sorumlu üyesi Meglena Kuneva ile özel sektör ve kamu sektöründen üst düzey öneticilerden oluşan grubun tarım ve gıda ürünleri sanayinin rekabet gücünün korunması ve artırılması için öngörülebilir ve istikrarlı koşullar oluşturmaya yönelik bir dizi öneride bulunması bekleniyor. Ar-Ge, KOBİ'lere destek, düzenlemelerin basitleştirilmesi, gıda güvenliği, ticaret anlaşmaları gibi konuların tartışıldığı toplantıda mevcut küresel gıda krizi ile başa çıkma yollarına da değinildi.
 
Yıllık cirosu yaklaşık 800 milyar € olan AB gıda ve tarım ürünleri sektöründe %90'ı KOBİ'ler olmak üzere yaklaşık 280 bin şirket faaliyet gösteriyor ve 4 milyon kişiye istihdam sağlıyor.
 
- AB Komisyonu 10 Haziran'da Hayvansal Yan Ürünlere İlişkin Yönetmelik'in gözden geçirilmesine yönelik bir öneri kabul etti. Hayvansal ürünlerin verimli bir biçimde yönetilmesini sağlamayı amaçlayan öneri çerçevesinde çiftçiler ve hayvansal yan üretim yapan çeşitli sektörler, bu ürünlerin toplanması, kullanması ve satışı için daha uyumlu, daha basit ve daha az riskli bir yasal sistemden faydalanacak. Öneri ile aynı zamanda insan/hayvan sağlığı ve çevre tehlikeleri konularında bugünkü yüksek koruma seviyesinin muhafaza edilmesi hedefleniyor.
 
2003 yılında yürürlüğe giren ve hayvansal hastalıkları gibi risklere karşı alınan bir dizi önlemi de içinde barındıran yeni pakette bulunan konular şunlar:
 
• Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) ve Tüketici Ürünleri Bilimsel Komitesi (SCCP) tarafından gerçekleştirilen hayvansal yan ürünlerin hangi amaçla kullanıldığına dair risk bazlı bir sınıflandırma,
 
• Hayvansal yan ürünlerin toplanmasının ve satışının yersiz gecikmesini önlemek için üye ülkeleri ve işletmecileri görevlendirme,
 
• İnsani tüketime uygun olmayan ürünlerin çiftlik hayvanlarının beslenme zincirinden çıkarılması,
 
• Bir hayvan türünden yapılan yiyeceklerin aynı tür hayvanların beslenmesinde kullanılmaması (tür içi geri dönüşüm yasağı).
 
Her yıl Avrupa'da binlerce mezbaha, çiftlik ve mandıra, 15 milyon tondan fazla hayvansal yan ürün elde ediyor.
 
Çocuk Hakları
 
- AB Komisyonu'nun dış ilişkiler ve Komşu Ülkeler Politikası'ndan sorumlu üyesi Benita Ferrero-Waldner, 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü çerçevesinde bir açıklama yaparak Uluslararası Çalışma Örgütü'nün temel istihdam standartlarının uygulanması ve çocukların eğitim hakkının gözetilmesinin çocuk işçiliğiyle mücadele için önemini vurguladı.

Uluslararası Çalışma Örgütü'nün verilerine göre dünyada 5-14 yaşları arasında yaklaşık 165 milyon çocuk çalışıyor. Bu çocuklardan 74 milyonu sağlığa zararlı ve tehlikeli işlerde çalıştırılıyor.
 
Türkiye'de AB Komisyonu'nun Türkiye Temsilciği tarafından finanse edilen ve 56,3 milyon €'ya bütçeye sahip "Çocuk İşçiliğinin En Kötü Şekillerinin ortadan Kaldırılması Projesi" çerçevesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın Çocuk İşçiliği Bölümü'nün kapasitesinin artırılmasına yönelik faaliyetler sürdürülürken yaklaşık 3 bin çocuğa ve ailesine destek veriliyor.
 
Sanat
 
- AB Komisyonu 10 Haziran'da Avrupa sinema eserlerinin dünya çapında dağıtılmasına destek veren MEDIA programına ek olarak AB sinemasının dünya sinema piyasasındaki payını arttırmayı amaçlayan "Media Mundus" adında yeni bir program sunmaya hazırlandığını duyurdu.

Program çerçevesinde AB filmlerinin üçüncü ülkelerin piyasasına girmesi için gerekli işbirliğinin arttırılması amacıyla üçüncü ülkelerle anlaşmalar imzalanması ve 2011 yılından itibaren 60 milyon € ayrılması öngörülüyor.
 
Geçtiğimiz ay MEDIA programı ile finanse edilmiş 4 film Cannes Uluslararası Film Festivali'nden ödülle dönmüştü. Komisyon verilerine göre, Avrupa yapımı filmlerin dış dünyadaki pazar payı %2 ile %5 arasında değişiyor.
 
BRÜKSEL'DE GELECEK AY
 
AB Kurumları
 
• 18-19 Haziran Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi
• 19-20 Haziran AB Liderler Zirvesi
• 8 Temmuz, Ekonomik Mali Konsey
• 22-23 Temmuz, Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi
 
Konferanslar-Seminerler
 
• 26 Haziran, "Beyond Lisbon; Europe's opportunities and challenges in a globolasing world",

http://www.friendsofeurope.org/Activities/tabid/530/Default.aspx 

• 1 Temmuz, "Financial aspects of European research contracts under FP7", Interfaceurope

http://www.interfaceurope.eu/index.php option=com_attend_events&task=view&Itemid=30&id=188

• 3 Temmuz, "The geopolitical challenges of the EU energy policy",

http://www.ceps.be/Events.php 
 
Dr Bahadir Kaleagasi                  
TUSIAD                  
Turkish Industrialists' & Business Association    
Representative to the EU and BUSINESSEUROPE        
(The Confederation of European Business)          
     
Avenue des Gaulois, 13 - 1040 BRUSSELS    
T: +32 2 7364047    F: +32 2 7363993            
kaleagasi@tusiad.org     www.tusiad.org