BU SAYIDA:

AB - TÜRKİYE

AB - JAPONYA

AB - LİBYA

KOMŞU ÜLKELER POLİTİKASI

AB LİDERLER ZİRVESİ

AB VATANDAŞLIK HAKLARI

ULAŞIM

TEK PAZAR

EKONOMİ

AB - Türkiye

- Avrupa Parlamentosu’nda “Türkiye’nin demokrasisinde ve bölgesel girişimlerindeki gelişmeler” başlığıyla düzenlenen konferansta Türkiye’de son dönemde yaşanan gelişmeler değerlendirildi. Konferansa konuşmacı olarak katılan Hollandalı Parlamenter Marietje Schaake Türkiye’nin Mısır’daki göstericilerin yanında yer alırken, diğer taraftan Türkiye’deki bazı gazetecilerin tutuklanıp basın özgürlüğünün kısıtlanmasının çelişkili olduğunu, Türkiye’nin eylemlerinin önceden kestirilemediğini, ileri sürdü. Türkiye’nin uluslararası arenada sesini giderek yükselttiğini ve iddialı bir konuma geldiğini, Türk ekonomisinin de güçlü bir görünüm sergilediğini belirten Schaake, bu gelişme ve çabaların temel haklar, basın ve ifade özgürlüğü, insan hakları alanlarında görülemediğini söyledi.

Avrupa Parlamentosu Türkiye kararının Raportörü Hollandalı Hıristiyan Demokrat Parlamenter Ria Omen-Ruijten ise Türkiye’de muhalefet eksikliğinin olduğunu öne sürerek Türkiye’nin iyi bir muhalefete ihtiyacı olduğu söyledi.

- 26-27 Mart’ta Brüksel’de ABD merkezli düşünce kuruluşu German Marshall Fund tarafından gerçekleştirilen Brussels Forum kapsamında Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, ABD’li eski Kongre üyesi Robert Wexler, Alman Parlamentosu Dışişleri Komisyonu Başkanı Ruprecht Polenz ve AB Komisyonu Genişlemeden sorumlu Genel Müdürü Michael Leigh’nin konuşmacı olarak katıldıkları “Türkiye’nin Sıfır Sorun Politikası ve AB” başlıklı bir oturum düzenlendi.

Oturumda özellikle AB Komisyonu Genişlemeden sorumlu Genel Müdürü Michael Leigh tarafından Türkiye’de son dönemde basın ve ifade özgürlüğü ve Ergenekon davasının seyri ile ilgili yaşanan son gelişmeler karşısında duyulan endişe dile getirdi.

Kıbrıs Sorunu’na değinen Alman Parlamentosu Dışişleri Komisyonu Başkanı Ruprecht Polenz ise Türkiye’nin limanlarını G. Kıbrıs gemi ve uçaklarına açması hükmünü içeren Ankara Protokolü’nün uygulamaya konması gerektiği yönündeki görüşünü dile getirdi.

AB - Japonya

- Japonya’daki Fukushima Daaiichi nükleer enerji santralindeki kaza nedeniyle ortaya çıkan radyoaktif kirlenmeden etkilenmiş olabileceği endişesiyle Japonya’nın bazı bölgelerinden yapılan gıda ve hayvan yemi ithalatlarına denetim getirildi. Gıda zincirinin güvenliği açısından alınan karara gore özel ithalat koşulları belirlenerek bu kurallar Japonya’nın on iki bölgesinden yapılan ithalatlara uygulanacak. Buna göre, Fukushima Daaiichi nükleer enerji santralindeki kazadan doğrudan etkilenen dört bölge de dâhil olmak üzere toplam on iki bölgede üretilen gıda ve hayvan yemleri Japonya’yı terk etmeden önce test edilecek. Testi geçen ürünlerin AB’ye gelişi sonrasında da tesadüfî örnekleme yöntemiyle teste tabi tutulacak. Geri kalan bölgelerden AB’ye gelen ürünler ise menşe bölgesini içerecek şekilde etiketlenerek AB’ye gelişleri sonrasında yine tesadüfî örnekleme yöntemiyle teste tabi olacak. AB bu kararını her ay yeniden değerlendirerek, uygulamayı sürdürmeye ya da sonlandırmaya karar verecek.

Örnekleme yöntemiyle AB sınırlarında yapılacak olan fiziki testler Japonya’nın on iki bölgesinden gelen konşimentoların en az %10’una; diğer otuz beş bölgeden gelen konşimentoların ise %20’sine uygulanacak. Testlerin sonuçlandırılması sırasında ürünler resmi denetim makamlarının gözetimi altında tutulacak ve işlemler azami beş gün içinde sonuçlandırılacak. İzin verilen oranların üzerinde radyoaktif bulgu içeren ürünler AB piyasasına sürülmeyecek veya Japonya’ya geri gönderilecek ya da güvenli bir şekilde depolanacak.

AB - Libya

- 24-25 Mart tarihinde gerçekleşen AB liderler zirvesinde Libya’da yaşanan son olaylar da ele alındı. AB başbakan ve devlet başkanları 11 Mart’ta olağanüstü gündemle toplanmış olan AB Konseyi kararlarını değiştirmeyerek uygulamaların devamına karar verdi. Kaddafi yönetiminin sona ermesi ve Libyalıların geniş katılımlı bir siyasi diyalog içerisinde siyasi geçiş dönemini gerçekleştirmesi gerektiğini yeniden teyit eden liderler, Avrupalı, Arap ve Kuzey Amerika ülkelerinin Birleşmiş Milletler kararını uygulama yönündeki eylemlerinin Libya’daki sivil halkın korunmasına yardımcı olduğunun altını çizdi. Zirveden sonra açıklama yapan AB Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy askeri müdahalenin Libya sivil halkının güvenliği tesis edilene kadar süreceğini belirtti. AB, ülkeye yönelik insani yardımları sürdüreceğini, Libya’nın ekonomisini ve kurumlarını yeniden tesis etmeye başlayacağı dönemde gerekli her türlü yardımı yapacağını duyurdu. Liderler ayrıca Suriye, Yemen ve Bahreyn’deki mevcut durumun da kaygı verici olduğunu belirterek artan şiddeti kınadı.

Komşu Ülkeler Politikası

- Batı Balkanlar’da yatırım konusundaki eşgüdümün artırılması için AB tarafından yapılan Batı Balkanlar Yatırım Çerçevesi (Western Balkans Investment Framework) girişiminin ilk raporu yayımlandı.

Raporda girişim sonucunda 2010 yılında 73 projeye uluslararası bağışçı ülkeler ve mali kurumlar tarafından toplamda 6 milyar €’yu aşan kaynak ayrılması sağlandığı ve bu şekilde bölgedeki ekonomik kalkınmaya destek verildiği vurgulanıyor.

Batı Balkanlar Yatırım Çerçevesi Balkan ülkelerinin 2003 yılında Selanik Bildirgesi’yle açıkladıkları gelecekte AB üyesi olma hedeflerine AB tarafından verilen desteğin bir göstergesi sayılıyor. AB Komisyonu tarafından tasarlanan çerçeve, Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası ve Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası tarafından da destekleniyor. Çerçeve kapsamında Batı Balkan ülkelerine hibe olarak sağlanan proje finansmanı 139 milyon €’yu buluyor.

Bu meblağın 116 milyon €’luk tutarı AB Komisyonu tarafından Katılım Öncesi Mali Yardım olarak verilirken, diğer 23 milyon €’su ise uluslararası mali kurumlardan sağlanıyor.

2010 yılında “altyapı” alanına odaklanan Batı Balkanlar Yatırım Çerçevesi kapsamında kabul edilen projelerin %49’u bölgede temiz su sağlanması ve sağlık koşullarını geliştirme hizmetleri, %26’sı kara ve demir yollarının desteklenmesi, %16’sı enerji altyapısı ve %9’u hastane ve okullar gibi sosyal altyapı yatırımları alanlarını kapsıyor. 2011 yılında ise KOBİ’ler ve iklim değişikliğiyle mücadele girişimlerine destek verilmesi planlanıyor.

AB Liderler Zirvesi

- 24-25 Mart’`ta AB başbakanları ve devlet başkanlarının katılımıyla Brüksel`de gerçekleştirilen AB liderler zirvesi sonuçlarında AB`ye komşu ülkelerden AB’nin nükleer güvenlik alanında alacağı önlemlere uyum göstermesi istendi. Zirve sonuç bildirisinde “Japonya” başlığı altında yer alan paragrafta Türkiye`nin adı geçmemekle birlikte AB`ye komşu ülkelerden nükleer santrallerinde `güvenlik testi` yapmaları isteniyor ve bu çerçevede AB ile işbirliği içinde olmaları çağrısında bulunuluyor. AB işlerinden sorumlu Macar Bakan Enikö Györi AB liderleri zirvesi öncesinde Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı bilgilendirme toplantısında da Japonya’da yaşanan deprem sonrası nükleer reaktörde ortaya çıkan sorunları gündeme getirmiş ve AB’nin Japonya’ya insani desteğini ve teknik yardımlarını sürdürmesi gereğinin altını çizmişti.

Liderler zirvesi gündeminde ağırlığı AB’nin içinde bulunduğu ekonomik kriz ve krizden çıkış önlemleri oluşturdu. Zirvede görüşülen konular ve alınan bazı kararlar aşağıda yer almaktadır:

• Mali konsolidasyon ve yapısal reformlarla ilgili olarak, belirlenen önceliklerin üye ülkeler tarafından önceliklendirilmesi ve istihdam piyasasına ilişkin reformların bir an önce yürürlüğe konularak işsizlik sorununun çözümlenmesine karar verilmiştir. Üye ülkelerin öncelikli reform alanlarını kendi İstikrar ve Dönüşüm Program’larına dahil etmeleri gerekecektir.

• Üye ülkeler bütçe açığı, gelir ve harcama hedeflerini belirleyerek, çok seneli yıllık konsolidasyon planlarını bunlara göre uyarlayacak.

• 2012 senesi için hazırlanan mali politikalar bütçe açığı hedefini gayrisafi yurt içi hâsılanın %3’ünün aşağısına çekerek yeniden güven tesis edilmesini amaçlayacaktır.

• Tek Pazar’ın bütünlüğünün sağlanması ve işlerliğiyle ilgili aksayan unsurların ortadan kaldırılması AB’nin küresel rekabet gücünü artıracaktır. AB Komisyonu’nun hazırlamakta olduğu Tek Pazar Girişimi’nin AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu tarafından 2012 sonuna kadar kabul edilmesi ve yürürlüğe bir an önce koyulması sonrasında da Tek Pazar’ın işleyişine ivme kazandırılacağı öngörülmektedir. Üye ülkelerin Hizmetler Yönergesi’ni eksiksiz bir şekilde uygulamaya koyması önemlidir.

• Tek Pazar’ın dış boyutuyla ilgili olarak da açık ve adil dış ticaret ilkeleri savunulmalı ve bu noktada Dünya Ticaret Örgütü çatısı altında sürmekte olan Doha Kalkınma Müzakereleri’nin ve görüşmeleri devam eden serbest ticaret anlaşmalarının sonuçlandırılmasına destek verilmelidir.

• Euro Alanı dışındaki Bulgaristan, Danimarka, Letonya, Lituanya, Polonya ve Romanya’yı da içerdiği için “Euro Plus Paktı” olarak isimlendirilen ekonomik önlemler paketi diğer üye ülkelerin katılımına açık tutulacaktır. Pakt ile Tek Pazar’ın işleyişi güçlendirilecektir. Üye ülkelerin önlemleri içeren İstikrar ve Dönüşüm Programlarını ve Ulusal Reform Programlarını Nisan ayı içinde sunmaları gerekiyor. AB Dönem Başkanlığı’nı sürdürmekte olan Macaristan’ın Paktı imzalamama kararı diğer üye ülkeler tarafından şaşkınlık ile karşılandı.

• “Euro Plus Paktı”nda dört temel kural yer almaktadır:

1. Pakt AB’de mevcut ekonomi yönetimi kuralları ile aynı ilkeleri paylaşmalı ve ekonomi yönetimini güçlendirmeyi hedeflemelidir.

2. Sonuç odaklı bir yaklaşımla rekabetçilik ve ekonomik dönüşümü için öncelikli alanlara yoğunlaşılmalıdır.

3. Her ülke her yıl ulusal taahhütlerini yeniden gözden geçirmelidir.

4. Pakta katılan üye ülkeler Tek Pazar’ın işlerliği be bütünlüğü konularına uymaya bağlı olmalıdır.

• 1 Ocak 2011’da çalışmalarına başlayan Avrupa Bankacılık Makamı ve diğer ilgili makamlar Avrupa bankalarıyla ilgili bir “dayanıklılık testi” yapmaktadır. Haziran ayında gerçekleştirilecek olan AB liderler zirvesinde bankacılık işlemleri vergisi konusunda bir karar verilecektir.

• AB’deki nükleer santrallerin güvenliği gözden geçirilecektir. Japonya’da yaşanan felaketten çıkarılan dersler ışığında AB Komisyonu ve Avrupa Nükleer Güvenlik Düzenleme Grubu denetim çerçevesini oluşturacaktır. Nükleer güvenlik konusu AB sınırlarında sona ermemektedir. Bu konunun AB’nin komşu ülkeleri tarafından da aynı hassasiyetle ele alınması gereklidir. AB komşu olduğu ülkelerden aynı amaçlı güvenlik testlerini yapmalarını istemeli ve mevcut ya da yapılması planlanan nükleer enerji santrallerinde güvenliğin sağlanması için uluslararası kuruluşlar devreye sokulmalıdır.

AB Komisyonu da nükleer enerji ve santraller ile ilgili yasal çerçeveyi gözden geçirerek, 2011 sonuna kadar yapılması gerekli değişiklikleri belirleyerek bir öneri taslağı hazırlamalıdır.

Zirve sonunda basın açıklaması yapan AB Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy bazı üye ülkelerin zirvede alınan kararların ötesinde daha sıkı tedbirler almaya karar verdiğini belirtti. Bu ülkeler arasında Almanya, Fransa, Belçika ve İspanya yer alıyor.

Slovakya da zirvede alınan kararlara ek önlemler almak üzere hazırlıklarını sürdürüyor. Bu aşamada gözler İspanya’ya çevrilmiş durumda. İrlanda ve Yunanistan’dan sonar Portekiz’in de AB’nin yardım elini uzatacağı üçüncü ülke olması bekleniyor.

Portekiz’deki ekonomik sıkıntıların İspanya’ya yayılmasını önlemek üzere İspanyol hükümetinin alacağı önlemlerin boyutu ve etkileri merakla bekleniyor.

Devlet Yardımları

- AB Komisyonu Genel ekonomik çıkarlar hizmetleri olarak adlandırılan kamu hizmetleri alanındaki devlet yardımlarının ve bu alandaki uygulamaların gözden geçirilmesi için bir çalışma başlattı. Söz konusu çalışmanın 2011 Kasım ayına kadar sonuçlandırılması gerekiyor. Bu çerçevede öncelikle üye ülkeler bünyesinde ve arasındaki tartışmaların Temmuz ayına kadar tamamlanması öngörülüyor.

Komisyon maliyet, verimlilik ve kalite arasındaki bağlantının daha da güçlendirilmesinin önemine dikkat çekiyor. Üye ülkeler “genel ekonomik çıkarlar” tanımının içine nelerin girdiğini belirtmekte serbest iken bu hizmetlerin sağlanması için sağlanan kamu fonlarının piyasadaki rekabeti olumsuz etkilememesinin de güvence altına alınması gerekiyor.

AB Vatandaşlık Hakları

- AB Komisyonu acil durum ve krizlerde herhangi bir AB vatandaşının bulunduğu yerde kendi ülkesinin konsolosluğu olmaması halinde başka bir AB ülkesinin konsolosluğundan yardım alabilmesini sağlamak üzere bir bildirge yayımladı. Bildirge ile AB vatandaşlarına vatandaşlık hakları yeniden hatırlatılırken önümüzdeki yıl içinde AB Komisyonu’nun ortaya koyacağı düzenlemeler ile AB üyelerinin AB vatandaşlarına sağlayacağı koruma ve hizmetlerin eşgüdümü için gerekli kuralları oluşturacak.

Libya ve Japonya’da son dönemde yaşanan doğa felaketi ve siyasi kriz AB vatandaşlarının bu ülkelerinden kendi ülkelerine geri dönüşlerinin bir an önce sağlanması için kendi konsolosluklarına ulaşma çabalarını gündeme getirmiş ve her üye ülkenin diğer AB ülkesi vatandaşlarına kendi vatandaşlarıymış gibi muamele edebilmesi gereğini ortaya koymuştu. Koruma hizmetlerinin yalnızca kriz anları ve doğal afetler ile sınırlı kalmayıp, pasaportların çalınması ya da kaybolması, önemli kazalar geçirilmesi ya da hastalıklara yakalanılması gibi durumları da içermesi gerekiyor. Gün geçtikçe daha fazla sayıda Avrupalının AB dışına seyahat etmesi ya da yaşamak üzere yerleşmesi bu konuda duyulan ihtiyaçları pekiştiriyor. Üçüncü ülkelerdeki konsolosluk koruma hizmetlerinin tüm AB ülkesi vatandaşlarını kapsayacak şekilde genişletilmesi için gerekli eşgüdüm AB Komisyonu’nun önümüzdeki sene içinde ortaya koyacağı öneri çerçevesinde gerçekleştirilecek.

Ulaşım

- AB Komisyonu hareketliliği artıracak, önemli alanlarda kısıtlamaları kaldıracak, istihdamı ve büyümeyi artıracak daha rekabetçi bir ulaştırma sistemi için “Tek Avrupa Ulaşım Alanı için Ulaşım 2050 Yol Haritası” başlıklı kapsamlı bir strateji oluşturdu. AB Komisyonu’nun yeni stratejisi kapsamındaki önerilerin ayrıca AB’nin petrol ithalatına bağımlılığını azaltması ve ulaşım nedeniyle ortaya çıkan karbon emisyonlarını 2050 yılına kadar %60 oranında düşürmesi da bekleniyor.

Ulaşım 2050 Yol Haritası 2050 yılına kadar ulaşılması öngörülen hedefler şunlar:

• Şehirlerde benzin ve mazot gibi geleneksel yakıtlar ile çalışan araçların kullanılmaması,

• Hava taşımacılığında sürdürülebilir düşük karbon içerikli yakıt kullanım oranının %40’a ulaşması ve eşya taşımacılığı sonucunda ortaya çıkan karbon emisyonlarında en az %40 düşüş sağlanması,

• Şehirlerarası orta mesafeli yolcu ve eşya taşımacılığının %50’lik bir oranının kara yolu taşımacılığından demir ve deniz yolu taşımacılığına aktarılması,

• 2050 yılına gelindiğinde ulaşım nedeniyle ortaya çıkan emisyonların %60 oranında azaltılması.

Ulaşım 2050 Yol Haritası aynı zamanda ulaşım altyapısı ve ulaşım yatırımları, yenilikçilik ve tek pazar alanlarında mevcut kısıtlamaların kaldırılması ve sıkıntıların giderilmesi için önümüzdeki on yıl içinde uygulanması planlanan kırk adet somut girişimden oluşan tedbirler öneriyor.

Tek Pazar

- AB Komisyonu şeker sektöründeki piyasa dengesinin korunması ve şeker sektöründe faaliyet gösteren firmalara bir sonraki pazarlama yılında öngörü sağlanması için Ekim 2011 tarihinden geçerli olacak bir dizi tedbir alınmasına karar verdi. AB Komisyonu’nun tedbir paketinde 2011-2012 pazarlama yılı için kota-dışı şeker ihracatının 650 bin, izoglikoz ihracatının ise 50 bin ton ile sınırlandırılacağı belirtiliyor. Bu kapsamda verilecek ihracat sertifikaları ise 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren geçerli olacak. AB Komisyonu ihraç edilecek şeker ve izoglikoz miktarının artırılmasını ancak 2012 yılının ilk aylarında üretim ve mevcut stoklar ile ilgili veriler elde edildiğinde ele alacak.

İçinde bulunduğumuz pazarlama yılı başından bu yana hem ham hem de rafine şeker fiyatları dünya genelinde çok yüksek seyretmeye devam ediyor. Bu durumun AB pazarındaki fiyatların da yükselmesine neden olması ve AB şeker piyasasının daralması sonucu AB Komisyonu geçtiğimiz haftalarda bir dizi olağanüstü önlem almıştı. Bu önlemler arasında ithalat vergisi uygulanmayacak 300 bin ton şeker ithalatı kotası sağlanması, 500 bin ton kota-dışı şekerin ve 26 bin ton kota-dışı izoglikozun piyasaya sürülmesine izin verilmesi de yer almaktaydı.

Piyasaya sürülecek ek miktardaki şeker ve izoglikozun önümüzdeki aylarda fiyat baskılarını azaltması bekleniyor. AB Komisyonu yetkilileri Komisyon’un dünya ve AB şeker piyasasındaki gelişmeleri yakından takip etmeye devam ettiğini ve gereksinim duyulması halinde ithalat kotasının artırabileceğini belirtiyor.

Ekonomi

- Endüstriyel yeni siparişler endeksi Ocak 2011’de bir ay öncesine göre Euro Alanı’nda (AB17) %0,1, AB27’de ise %0,2 oranında arttı. Aralık 2010’da Euro Alanı ve AB27’de sırasıyla %2,7 ve %2,9 artış yaşanmıştı. Değişikliklerin daha yoğun olarak yaşandığı gemi, tren ve tren yolu ve uzay gereçleri yapımı dışarıda bırakıldığında, endüstriyel yeni siparişler Euro Alanı’nda %1,6, AB27’de ise %1,9 oranında arttı. Senelik karşılaştırmada ise endekste Ocak 2011’de bir önceki yılın aynı dönemine göre sırasıyla %20,9 ve %18,6 artış gözlendi.

Aylık karşılaştırmada en yüksek artışlar Danimarka (%13,4), Letonya (%11,9) ve Bulgaristan’da (%9,4), en sert düşüşler ise Estonya (%34,5), Fransa (%7,8) ve Finlandiya’da (%7,7) kaydedildi.

*

B R Ü K S E L ’ D E  G E L E C E K   A Y

AB Kurumları

• 31 Mart, Ulaşım, Telekomünikasyon ve Enerji Konseyi

• 11-12 Nisan, Adalet ve İç İşleri Konseyi

• 14-15 Nisan, Tarım ve Balıkçılık Konseyi

• 18 Nisan, Genel İşler Konseyi

• 18 Nisan, Dışişleri Konseyi

• 13 Mayıs, Dışişleri Konseyi

• 16 Mayıs, Eurogroup Toplantısı

• 16-17 Mayıs, Tarım ve Balıkçılık Konseyi

• 17 Mayıs, Ekonomik ve Mali İşler Konseyi

• 19-20 Mayıs, Eğitim, Gençlik ve Kültür Konseyi

• 23 Mayıs, Genel İşler Konseyi

• 23-24 Mayıs, Dışişleri Konseyi

• 27 Mayıs, Doğu Ortaklığı Zirvesi

Konferanslar

• 29 Mart, The South Caucasus: Dangers of the Status Quo, EPC, http://www.epc.eu

• 31 Mart, Europe`s Role in Fighting Global Food and Environmental Insecurity, CEPS, http://www.ceps.be

• 6 Nisan, EU-Ukraine deep comprehensive free trade agreement negotiations: breakthrough or breakdown, EPC, http://www.epc.eu

• 11 Nisan, Taxes & Behaviour: Banks, environment and incentives, CEPS, http://www.ceps.be

• 19 Nisan, Russia and European energy security, EPC, http://www.epc.eu

HAZIRLAYANLAR :

Dilek İştar Ateş – Gamze Erdem Türkelli

bxloffice@tusiad.org

www.tusiad.org

*********************************

Dr Bahadir Kaleagasi

International Coordinator    

TUSIAD - Turkish Industry & Business Association

BRUSSELS :  

Representation to the EU and BUSINESSEUROPE    

(The Confederation of European Business)    

T: +32 2 7364047      twitter.com/kaleagasi    

kaleagasi@tusiad.org          www.tusiad.org