BU SAYIDA:
 
AB-TÜRKİYE
AB-LATİN AMERİKA
LİZBON ANTLAŞMASI
ENERJİ
TELEKOMÜNİKASYON
REKABET
ULAŞTIRMA
EKONOMİ
AVRUPA YATIRIM BANKASI

AB-Türkiye

- Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu Brüksel'in önde gelen düşünce kuruluşlarından Avrupa Politikaları Merkezi/European Policy Center'da bir konuşma yaptı. Ahmet Davutoğlu'na TÜSİAD Uluslararası Koordinatörü Dr Bahadır Kaleağası seçimler sonrasında kurulacak olan yeni Alman hükümetiyle ilgili bir soru yöneltti. TÜSİAD'ın Avrupa iş dünyasını temsil eden BUSINESSEUROPE'a üye olduğunu hatırlatan Kaleağası, Avrupa özel sektörünün Türkiye'nin AB'ye üyeliğini desteklediğini, ancak doğal olarak iş dünyasının istikrar ve öngörülebilirlikten yana olduğunu belirtti.

Bazı AB ülkelerinde hükümet değişikliklerine dikkat çeken Kaleağası, bu bağlamda Bakan Davutoğlu'nun yeni Alman hükümetinde dışişleri bakanı olacak yeni meslektaşıyla karşılaştığında hangi mesajları aktaracağını sordu.

Davutoğlu Almanya-Türkiye ilişkilerinin çok eskiye dayandığını ve sağlam temelleri olduğunu, iki ülke arasındaki ilişkilerde, temel politikalarda bir değişiklik beklemediğini söyledi. Kendisinin Almanları çok iyi tanıdığını belirten Davutoğlu, Almanların disiplinli ve verdikleri sözün arkasında duran kişiler olduğunu, Türkiye'nin AB'ye üyeliği konusunda da Almanya'nın daha önce verdiği kararlardan vazgeçmeyeceğinden ve bu konudaki sorumluluklarının bilincinde olacağından şüphe duymadığını vurguladı. Dışişleri Bakanı ayrıca Türkiye'nin AB üyeliğinin sağlam bir hukuksal zemine sahip olduğunu ve Berlin'de yeni görev alacak olan Merkel Başbakanlığındaki yeni hükümetin "ahde vefa" ilkesine bağlı kalması gerektiğini söyledi.

Konuşmasında AB ve Türkiye'yi dinamik iki yapı olarak nitelendiren Davutoğlu, AB'nin kıtasal ya da küresel bir güç olma kararı vermesi gereğine işaret etti. AB'nin Önümüzdeki 20-30 senede küresel bir güç olmak istiyorsa Asya ve Afrika ile stratejik bağ kurmuş ve çok kültürlü bir yapıyı benimsemiş olması gerektiğine dikkat çekti. Türkiye'nin Avrupa tarihinin, coğrafyasının ve kültürünün bir parçası olduğunu belirten Davutoğlu Türkiye'nin en kısa zamanda AB'ye üye olmasının her iki tarafın da yararına olacağını vurguladı.

AB - Kıbrıs

- Uluslararası Kriz Grubu, Kıbrıs sorununu inceleyen bir rapor yayınladı. Adayı bölünmekten kurtaracak bir anlaşmaya varmak için liderlerin zamanının iyice daraldığı belirtilen raporda her iki taraf için şu önerilerde bulunuluyor:
 
• İki halktan oluşan, iki merkezli, siyasi olarak eşit ve federal bir yapı şeklinde Kıbrıs'ı yeniden birleştirmek ve 2010 yılı başlarında bu çözümü halkoyuna sunmak için samimi ve ortak bir çalışma yürütülmelidir.
 
• Çözümlenmesi zor gibi görünen Türkiye'den Ada'ya göç edenlere Rum vatandaşlığı verilmesi, Rumların Ada'nın kuzeyinde kalan mülkleri gibi konularda çözüme yönelik pazarlıklardan kaçınılmamalıdır.
 
• Ortak bir halkla ilişkiler stratejisi izlenmelidir.
 
• Adanın her iki tarafındaki halka anlaşma için bunun son fırsat olduğu açık bir şekilde belirtilmelidir. 
 
AB-Latin Amerika

- AB Komisyonu AB'nin Latin Amerika ülkeleriyle stratejik ortaklığını güçlendirmek için yeni bir politika oluşturma hazırlığı yapıyor. "AB-Latin Amerika: Küresel Oyuncuların Ortaklığı" başlığıyla yayınlanan bildirgede bu ortaklığın ana hatları belirleniyor. 2010 baharında gerçekleşecek olan AB-Latin Amerika ve Karayipler Zirvesi öncesinde her iki bölgeyi de ilgilendiren iklim değişikliği, ekonomik ve mali krizler, enerji güvenliği ve göç gibi konular yeniden değerlendirilerek, daha güçlü bir ortaklık yaklaşımı içinde ele alınıyor.

Oluşturulması önerilen Latin Amerika Yatırım Aracı (LAIF) çerçevesinde de enerji altyapısı, enerji etkinliği, yenilenebilir enerji sistemlerinin oluşturulması, ulaşım, çevre ve sosyal bütünleşme gibi alanlarda ortaya konulacak projelere kaynak aktarılacak.

AB ve Latin Amerika arasında kurumsal anlamda stratejik ortaklık oluşturulması 1999 yılına dayanıyor. Bu ortaklık 4 temel alanı içeriyor: iki bölge arasında diyalog; bölgesel bütünleşme; işbirliği programlarının oluşturulması ve ikili ilişkilerin güçlendirilmesi.

Lizbon Antlaşması

- Lizbon Antlaşması 2 Ekim'de yapılan halkoylaması sonucunda İrlanda'da onaylandı. Daha önce yapılan ve halkın Antlaşmayı reddetmesiyle sonuçlanan oylamadan 16 ay sonar tekrarlanan halkoylamasında halkın %67'si "evet", %32,9'u ise "hayır" oyu kullandı.

İlk halkoylamasında Antlaşma'nın reddedilmesi sonrasında İrlanda ile yapılan pazarlıklarda İrlanda'ya ulusal bağımsızlık ve AB Komisyonu'na her ülkeden bir komisyon atanması konusunda güvence verilmişti.

Lizbon Antlaşması'nın İrlanda'da kabul edilmesi sonrasında gözler Polonya ve Çek Cumhuriyeti'ne çevrildi. Antlaşma her iki ülkenin parlamentosunda da kabul edildi ancak, cumhurbaşkanları tarafından onaylanması işlemi henüz gerçekleşmedi. Lizbon Antlaşması'na karşıtlığıyla bilinen Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Vaclav Klaus AB'yi Antlaşma'yı imzalamamakla tehdit ediyor.

Süresi önümüzdeki aylarda dolacak olan AB Komisyonu üyelerinin atanması ve yeni antlaşma ile oluşturulan bazı görevlere yapılacak olan atamalar Antlaşma'nın onay süreci tamamlanmadığı için gerçekleştirilemiyor. Bu nedenle mevcut haliyle AB Komisyonu üyelerinin görev süresinin 1 Kasım'dan itibaren uzatılması söz konusu olabilecek. AB Yüksek Temsilcisi Javier Solana'nın görev süresi ise 17 Ekim 2009'da doluyor.

AB Genişleme

- Slovenya ile aralarındaki sınır anlaşmazlığında çözüm sürecinin başlaması üzerine Hırvatistan AB ile müzakerelere kaldığı yerden devam ediyor. 6 başlıkta müzakere başlayan Hırvatistan müzakerelerini tamamladığı 5 başlığı da kapattı. Sermayenin serbest dolaşımı, tarım ve kırsal kalkınma, adalet, özgürlük ve güvenlik, gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı, vergi, bölgesel politika ve yapısal araçların koordinasyonu başlıklarında müzakerelere başlanmış oldu. Böylece müzakerelere açılan başlık sayısı 28 olurken, kapaması gerçekleştirilen başlık sayısı ise 12'ye ulaşmış oldu.

Enerji

- Londra'da düzenlenen Halkın Enerji Forumu'nda tüketici ve sanayi temsilcileri ile düzenleyici kuruluşlar, faturalama, şikayetlerin işleme koyulması ve akıllı ölçüm konularında bir dizi öneriyi onayladılar. Forumda Avrupalı tüketicilerin elektrik ve de gaz faturalarının basitleştirilmesi ve daha bilgilendirici olması amacıyla, faturalamada iyi uygulamaya ilişkin tavsiye kararları alındı. Söz konusu tavsiyeler, birçok Avrupa ülkesindeki mevcut uygulamalardan esinlenerek hazırlandı.

Temelleri 2008 yılında atılan Halkın Enerji Forumu bünyesindeki tüketici kuruluşları, şirket toplulukları ve düzenleyici kurumlar, tüketicileri yakından ilgilendiren sorunlara çözüm getirmeyi amaçlıyor. Tüketiciler için en sorunlu alanlardan biri olan elektrik piyasasına ilişkin olarak Komisyon, sonuçlarının önümüzdeki sene düzenlenecek forumda açıklanacağı çok detaylı bir inceleme başlattı.

İkinci Halkın Enerji Forumu çerçevesinde onaylanan kararlar doğrultusunda faturalarda yer alması zorunlu kılınan ve tüketicinin kolayca karşılaştırma yapabilmesini sağlayan önemli noktalar şunlardır: 

• Kontratın süresi ile tedarikçi firma değişimi bildirme süresi.
 
• Tedarikçi firmayı değiştirmek için gerekli olan tüketici değişim kuralları.
 
• Vergi ve ekstra ücretlerden arınmış enerji ünite fiyatı (kilovat saat).
 
• Toplam fiyat (tüketim, taşıma, dağıtım ve vergi dahil). 
 
Telekomünikasyon

- AB Komisyonu, İrlanda'nın telekomünikasyon düzenleme kurulu ComReg'in önerisi doğrultusunda, ülkenin en önemli telekomünikasyon operatörü olan Eircom'un rakiplerine sağladığı telefon ve internet ağına erişim fiyatlarının düşürülmesini kabul etti. Bundan böyle Eircom'un telefon ve internet ağından yararlanan rakip firmalar, kullanmadıkları hatların ücretini ödemek zorunda kalmayacaklar. Önerilen tedbirler, daha önce alınan altyapı yatırımlarının kolaylaştırılması ve İrlanda geniş bant piyasasında rekabetin artması kararlarını pekiştiriyor.

ComReg, Eircom'un sağladığı telefon ve internet hatlarına başka operatörlerin erişimi için talep ettiği ücretin azaltılmasını istiyor. Bu formül sayesinde diğer operatörler Eircom'un geniş bant internet hatlarından yararlanarak kendi bireysel veya kurumsal müşterilerine pazarlayabiliyorlar.

AB Komisyonu'nun ComReg'e yolladığı mektup, Avrupa telekomünikasyon düzenleme metninin "yedinci madde prosedürü" çerçevesinde ele alındı. Buna göre söz konusu ülkenin telekomünikasyon düzenleme kurumuna rekabet konularında önemli oranda özgürlük tanınırken, AB Komisyonu'nun aynı zamanda alınan her karardan haberdar edilmesi şart koşuluyor. Alınan tedbirler pazar tanımı veya operatörlerin alım gücüne ilişkin ise, Komisyon o düzenleme kurumundan kararın iptalini isteyebilir. Eğer tedbir bu örnekte olduğu gibi düzeltici nitelikte ise, Komisyon düzenleme kurumuna mutlak suretle dikkate alınması gereken bazı yorumlarda bulunabilir.

Rekabet

- AB Komisyonu'nun onayladığı satın almalar ve şirket birleşmeleri:
 
• ABD merkezli mobil elektronik ve ulaşım sistemleri üreticisi Delphi Corporation'ın otomobil üreticimi ve satışı alanında faaliyet gösteren General Motors tarafından satın alınması.
 
• Fortis Bank Nederland ve ABN Amro Bank Nederlend'ın birleşmeleri öncesinde öne sürülen koşulları yerine getirmeleri için verilen süre uzatıldı. ABN Amro ve Fortis Bank'ta hisseleri bulunan Hollanda hükümeti tarafından talep edilen ek süre 19 Ekim'e kadar uzatıldı. Birleşme öncesinde yerine getirilmesi gereken koşullar arasında Fortis'in kurumsal bankacılık faaliyetlerinden vazgeçmesi yer alıyor.
 
Ulaştırma

- Avrupa uydu bağlantılı seyir sistemi EGNOS (European Geostationary Navigation Overlay Service) iş dünyası ve vatandaşlar için ücretsiz olarak hizmete açıldı. EGNOS, Avrupa'nın uydu bağlantılı seyir alanındaki gelişmelere ilk katkısı olarak AB'nin geliştirmekte olduğu küresel Galileo'nun ilk habercisi olma özelliğini taşıyor.

EGNOS uydu tabanlı bir sistem olup, seyir sistemi sinyallerinin doğruluk ve yoğunluğunu geliştirmek için kullanılıyor. Bugünkü GPS sinyallerinin keskinliği on metreden iki metreye kadar düşürülmüş bulunuyor.

Avrupalı şirketler ile vatandaşlar EGNOS'tan farklı alanlarda faydalanabilecekler. Tarım, ulaşım, yol geçiş ücretleri sistemleri gibi bir çok alandaki yeni uygulamaları destekleyen EGNOS, görme özürlülere yönlendirmek gibi çok çeşitli genel ve bireysel kullanım alanlarında kullanılabilecek, ayrıca Avrupa Tek Hava Sahası uygulamalarına uygun şekilde havacılık alanında da sertifikalandırılacak.

AB Komisyonu EGNOS'a uzun vadeli destek vermeyi taahhüt etti. Galileo aktif olarak çalışmaya başladıktan sonra bile AB tarafından desteklenecek olan girişim, üç uydu aracının kapsama alanı dahilinde coğrafi alanını da genişletecek.

Ekonomi

- Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet küresel ekonomik krizle başa çıkabilmek amacıyla üye ülkelerin uygulamaya koyduğu yardım paketlerinin en geç 2011 yılında uygulamadan kaldırılması gerektiğini söyledi. Bu nedenle üyelerin iyi birer çıkış stratejilerinin olması gerektiğine işaret eden Trichet, iş dünyası ve vatandaşlara da krizin bittiğine dair güven aşılanmasının önemine dikkat çekti.

Ancak, Lüksemburg, İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, İspanya ve Portekiz kriz önlemlerinin sona erdirilmesi için kesin tarihin şimdiden belirlenmesinin yanlış olduğunu, bunun için önümüzdeki dönemde ortaya çıkacak mali göstergelerin dikkate alınması gerektiğini savunuyor.

AB Komisyonu ise kriz önlemlerinin uygulamadan kaldırılması için gerekli stratejilerin şimdiden belirlenmesi, bunların ne zaman uygulamaya konulacağı konusunun ise daha sonraya bırakılmasından yana.

1 Ekim'de gerçekleştirilen AB Ekonomi Bakanları Konseyi gayrı resmi toplantısında bir araya gelen bakanlar ayrıca Avrupa bankalarının sermaye yeterliliklerini de mercek altına alarak özellikle en büyük bankaların başka bir büyük ekonomik krizle başa çıkabilecek kadar güçlü bir sermaye yapısına sahip olduğu kararına vardı. İncelemede Avrupa'nın en büyük 22 bankası ele alındı. Londra merkezli Avrupa Bankacılık Denetim Komitesi tarafından yapılan değerlendirmeler ışığında AB gayri safi milli hasılasının bu yıl %5,2, 2010 yılında ise %2,7 azalacağı, bunun paralelinde de 22 büyük bankanın önümüzdeki iki yıllık dönemde 400 milyar €'luk kayıpla karşılaşması öngörülüyor.

- Ağustos 2009 mevsime göre ayarlanmış işsizlik oranı Euro Alanı'nda %9,6, AB27'de ise %9,1 olarak belirlendi. Bu oran Temmuz ayında sırasıyla %9,5 ve %9,0 olarak gerçekleşti. Ağustos 2008'de işsizlik Euro Alanı'nda %7,6, AB27'de ise %7 olarak hesaplanmıştı. Euro Alanı için belirtilen oran 1999 Mart ayından beri, 27 üye ülke için ise 2004 yılının Mart ayından beri görülen en yüksek oranlar olarak kaydedildi.

En düşük işsizlik oranı %3,5 ile Hollanda ve %4,7 ile Avusturya'da gözlenirken, en yüksek işsizlik oranları ise %18,9 ile İspanya'da ve %18,3 ile Letonya'da görülmektedir.

Ağustos 2008 ve Ağustos 2009 yılları arasında, erkeklerde işsizlik oranı Euro Alanı'nda %7'den %9,4'e çıkarken, 27 üye ülkede %6,7'den %9,1'e yükseldi. Kadın işsizlik oranları ise Euro Alanı'nda %8,3'ten %9,8'e, 27 ülkede ise %7,5'ten %9'a yükseldi.

İşsizlik oranı Ağustos 2009'da ABD'de %9,7; Temmuz 2009'da Japonya'da ise %5,7'dir.

- Perakende ticaret hacmi Ağustos 2009'da bir ay öncesine göre Euro Alanı'nda (AB16) %0,2, AB27'de ise %0,3 azaldı. Endeks yıllık değerlendirmede sırasıyla %2,6 ile %1,8 düşüş gösterdi.
Ağustos 2009'da bir ay öncesine göre "Gıda, içecek ve tütün" sektöründe Euro Alanı'nda %0,5, AB27'de ise %0,3 yükselirken, yıllık değerlendirmede sırasıyla %1,3 ve %0,3 düşüş kaydedildi. Gıda dışı sektörlerde endeks aylık karşılaştırmada iki bölgede de %0,6 düşerken, yıllık rakamlar Euro Alanı'nda %3,2, AB27'de ise %2,1 düştü.

Üye ülkeler arasında endekste aylık bazda en yüksek artışlar Polonya (%1,5) ve İspanya'da - 6 –
(%1,4), düşüşler ise Letonya (%3,3), İsveç (%2,7), Litvanya (%2,3) ve Avusturya'da (%2,0) kaydedildi. Yıllık bazda ise en yüksek artışlar Polonya (%6,8) ve Avusturya'da (%1,3), en kuvvetli düşüşler ise Letonya (%30,3), Estonya (%20,6), Litvanya (%20,3) ve Slovenya'da (%13,2) görüldü.

Avrupa Yatırım Bankası

- Avrupa Yatırım Bankası'nın verdiği krediler:
 
• G. Kıbrıs'ın geniş kapsamlı ilk yenilenebilir enerji projesi olan ve Paphos yakınlarında kurulan Orites rüzgar çiftliği için 65 milyon €. Proje 82 MW'lik 41 rüzgar türbininin kurulması ve faaliyete geçirilmesini kapsıyor.
 
• Doğu Ortaklığı kapsamında yer alan AB'nin doğusundaki komşu ülkelerdeki (Azerbaycan, Ermenistan, Belarus, Gürcistan, Moldovya ve Ukrayna) küçük ve orta ölçekli işletmelere 2013 yılına kadar toplam 3,7 milyar €'luk kaynak aktaracak.
 
• Temiz elektrik ve su projelerinde kullanılmak üzere Mısır'a toplam 120 milyon €'luk kaynak aktarılacak. Kredinin 50 milyon €'luk bölümü Gabal el-Zait'teki rüzgar çiftliği projesinde, 70 milyon €'luk bölümü ise Nil Deltası'ndaki 4 milyon kişiye temiz içme suyu sağlamak amacıyla yapılacak altyapı düzenlemelerinde kullanılacak.
 
*
BRÜKSEL'DE GELECEK AY

AB Kurumları
 
• 8 Ekim, Ulaştırma Bakanlar Konseyi
 
• 12 Ekim, İstihdam ve Sosyal İşler Bakanlar Konseyi
 
• 20 Ekim, Ekonomik Mali Konsey
 
• 26 Ekim, Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi
 
• 29-30 Ekim AB liderler Zirvesi
 
• 10 Kasım, Ekonomik Mali İşler Konseyi
 
Konferanslar
 
• 5-8 Ekim, Open Days - Avrupa Şehirler ve Bölgeler Haftası, www.opendays.europa.eu  
 
• 6 Ekim, "Proposals for a Europe of Liberties", CEPS, www.ceps.be/Events  
 
• 7 Ekim, "The Swedish Presidency", CEPS, www.ceps.be/Events  
  
• 8 Ekim, "The Future of the Automotive Industry" www.conferences.euobserver.com  

• 20-22 Ekim, "Turkish Investment Summit" www.adamsmithconferences.com  
  
HAZIRLAYANLAR :
Dilek İştar Ateş - Suna Orçun
bxloffice@tusiad.org
www.tusiad.org