Türkiye ya da siyasi iktidar Brüksel ziyaretinden hangi kazanımı elde etti?

Brüksel ziyaretine ilişkin analizlerim:

Avrupa`nın çeşitli yerlerinden otobüslerle Brüksel`e karşılama için yurttaş taşıyarak yapılan karşılama çoğu kişinin zaten yoldan geldiği düşünülünce karşılayanın kim karşılananın kim olduğu sorusunu akla getirdi.

Batılı liderlerin böyle bir alışkanlıkları olmadığı ve AB kurumları ile temas programında yeri olmadığı için şaşkınlıkla karşılandığı söylenebilir.

Bugün AB kurumlarıyla görüşmeleri ve akşam Belçika`ya göçün 50.Yılı etkinliklerine ayrılmıştı.

AB Konseyi Başkanı Van Rompuy ve Barroso ile görüşmelerde mesajlar tüm açıklığı ile verildi.

Basın toplantılarında temsil ettikleri kurumların niteliği nedeniyle olabildiğince diplomatik bir kullanmaya özen gösteren Van Rompuy ve Barrosso özgürlükler, yargı bağımsızlığı, HSYK, yolsuzluklar konularında "açık ve dürüstçe" mesajlar verdi.

 ***

 Ziyaretten hedeflenen sonuçların hiç biri elde edilemedi.

 Gözlemler:

- Brüksel`e ziyaret için 5 yıl ara verilmiş olmasının nedeni AB zirvelerine davet edilmiyor olmaktı. Görüldüğü kadarıyla 5 yıl sonra yapılan ziyarette bu konuda bir ilerleme kayıt edilemedi. Demokratik sicili 5 yıl öncesine göre daha kötü bir ülke çıktı AB`nin karşısına.

- Ziyaretin bir diğer amacı AB müzakerelerinde yaşanan tıkanıklığın aşılmasıydı. Başlıklarla ilgili bu yönde bir ilerleme işareti de görülmüyor.

- Basın toplantılarında AB yetkilileri özgürlükler ve hukuk ile ilgili endişelerini "açık ve dürüstçe" ifade ettiklerini söyledi. Bu diplomatik ifadenin ardında açık ve güçlü mesajların olduğu görülüyor. Bu gerginlik basın toplantılarına da yansıdı.

- AB`den verilen ana mesaj; Eğer özgürlüklerin bugünkü durumu devam eder ve HSYK değişikliği olduğu gibi yapılırsa Kopenhag Kriterleri ihlali sayılır.

- Kopenhag Kriterleri bir ülkenin AB ile müzakereye başlamasının temeli. Bu ortadan kalkarsa müzakereler durur. Uzun süredir daha üstü örtülü verilen AB müzakerelerini durmaya sürüklüyorsunuz mesajı bu kez açıkça paylaşıldı.

- Ocak ayında görüşmeleri yapılacak Avrupa Parlamentosu Türkiye Raporu`nda da bu mesajların yansımaları görülecek.

- 2008 yılında CHP AB Temsilciliği`ni kurduğumuzdan bu yana AB Temsilciliği projesi bir kaç kez duyuruldu fakat bir türlü gerçekleşemedi. Ziyaret Kasım ayında ilk açıklandığında bu ziyaret sırasında iktidar partisinin bir AB Temsilciliği açacağı da duyurulmuştu. Adı yolsuzluk davalarına karışan eski AB Bakanı`nın ve yeni AB Bakanı`nın yönettiği bu proje bir kez daha aksadı. Açılamadı. Partinin AB Temsilciliği olmayınca yıllardır çalışmalarını sürdüren, daha önce açılmış olan TC AB Daimi Temsilciliği binasının açılması düşünüldü.

- Kıbrıs konusunda mesafe alınamadı, onun yerine "bölgesel işbirliği" konusunda kalındı. Türkiye`nin neler yaptığı ve neler yapabileceği konuşuldu.

 - Avrupa Parlamentosu`ndaki Türkiye`nin üyeliğini en çok destekleyen siyasi gruplar dahi sert açıklamalar yaptı. Avrupa Parlamentosu Başkanı Schulz ile kapalı toplantının tansiyonu basın toplantısına da yansıdı. Basın önünde - diplomatik dilin sınırlarını aşmayan- bir tartışma yaşandı.

- Basına kapalı görüşmede Avrupa Parlamentosu`nun siyasi niteliği nedeniyle temsilciler çok daha az diplomatik ve açık mesajlar verdi. Bazıları bu mesajlarını sosyal medyada da yazdı. Örneğin Liberal Grup`tan bir milletvekili Türkiye için uluslararası bir hukuk incelemesi çağrısında bulundu. Avrupa Parlamentosu`ndaki Türkiye`nin üyeliğini en çok destekleyen siyasi gruplar dahi Türkiye`nin üyeliğine daha mesafeli ve eleştirel açıklamalar yaptı.

- Gezi protestolarındaki tavrı nedeniyle Türkiye`de siyasi iktidar tarafından AB`ye söylenen "dış mihrak" , "iç işimiz" söylemi duyulmadı.

AB`te demokrasi ve yargı bağımsızlığı dersi verileceği, dosyalarla gelindiği kamuoyuna duyurulurken basın toplantısında "AB`nin tavsiyeleri oldu onlar alıp komisyondan geçirdik" ifadesi kullanıldı.

Ziyaretin sonucunda Türkiye açısından ne elde edildiği belli değil. AB kurumları açısından ise onlar görüşlerini "açıkça ve dürüstçe" ifade etme ve en üst düzeyde uyarıda bulunma imkanı buldular.