Genk Limburghal Kültür merkezinde yapılan gösteri öncesi Genk Belediyesi Göçmenler, Uyum ve Kültür işleri koordinatörü Ahmet Arkan tarafından HZ Mevlana ve Semah konusunu anlatan Flamanca bir sunum yapıldı. Merkezi Genk şehrinde bulunan Düdemsa şirketi ve Anatolia Kültür Merkezi yöneticileride bu etkinliğe destek verdiler.
Belçikalılar'a yönelik Mevlana konseptini bu kadar ustaca organize eden ve sunan tüm kurum ve kişileri tebrik eder diğer kurumlarımıza da bir önemli örnek olarak tavsiye ederiz.
Openingswoord
Het jaar 2007, werd door UNESCO, een organisatie van de Verenigde Naties, uitgeroepen als het jaar van Mevlana. Met deze erkenning wil men vooral nadruk leggen op de waardevolle ideeën en opvattingen van Mevlana. Doordat er belang wordt gehecht aan de ideeën van Mevlana op de internationale arena, krijgen wij de mogelijkheid om hem beter te leren kennen.
Mevlana heeft een belangrijke rol gespeeld voor de mensheid als mysticus, dichter en als filosoof. Vanuit Anatolia is zijn gedachtegoed naar de hele wereld verspreid en zo probeerde hij de mensheid wegwijs te maken.
Mevlana in het kort
Mogelijk vanwege de dreiging van de naderende Mongoolse hordes, besloot Bahattin om met zijn familie te vertrekken uit Belh. Na diverse omzwervingen voelt Bahattin zich aangetrokken tot Anatolië en arriveert hij in Karaman in 1221. Hier verbleef de familie 7 jaar en trouwde Mevlana in 1225.
Alaattin Keykubat, de heerser van Konya, vroeg Bahattin om naar Konya te komen.
Bahaeddin accepteerde het voorstel van de Sultan in 1228 en gaf er les tot aan zijn dood in 1231. Mevlana nam de plaats van zijn vader in en al snel vestigde hij zijn reputatie als leraar. Hij had een uitgebreide kennis van alle aspecten van de filosofie en hij was een lezer van de werken van de klassieke schrijvers.
Op een dag in 1244 ontmoet Mevlana een Dervish die hem een aantal vragen stelt. Deze man heet Shems Tebrizi. Shems en Mevlana worden snel vrienden en brengen de dagen door met filosofische discussies. Mevlana stopt met lesgeven en komt nog zelden onder de mensen. Dit veroorzaakt woede en jaloezie onder zijn studenten en vrienden, die geloven dat hij is betoverd door een kwade tovenaar.
In 1246 verdwijnt Shems even mysterieus als hij is verschenen. Mevlana trekt zich terug in alle stilte en schrijft gedichten over de scheiding met zijn vriend Shems. Na een lange tijd ontdekt Mevlana dat Shems in Damascus is. Hij schrijft Shems brieven en smeekt hem terug te komen. Shems komt terug bij Mevlana en hun vriendschap en discussies zetten zich voort. Teleurgesteld door het verlies van de persoon die richting gaf aan zijn filosofische ideeën trok Mevlana zich terug om te bidden en te mediteren. In deze periode schreef hij zijn twee belangrijkste letterkundige werken: de 25.618 versregels lange Mesnevi en een enorme verzameling gedichten onder de titel Divan-i-Kebir.
Na de dood van Tebrizi richtte Mevlana zijn beroemde derwisjenorde op. Zijn volgelingen gaven hem de eretitel Mevlana (Onze Gids); de monniken noemden zichzelf Mevlevi (Degenen die het Pad volgen van de Gids).
Zijn leer spreekt zich uit voor een onbegrensde tolerantie, positieve argumentatie, goedheid, naastenliefde en bewustwording door liefde. Voor hem en zijn navolgers, zijn alle religies min of meer waarheid.
Nog ver voor de Renaissance in Europa, predikte hij al voor het humanisme, en wilde de waarheid en Allah bereiken door liefde, dans en muziek.
De Mevlevi orde heeft een grote invloed op het Turkse denken en de Turkse kunst. De mevlevi huizen treden op als kunst en culturele organisaties, centra voor de training van vele dichters, schrijvers en componisten. Volgens de Mevlevi orde, is het soefisme bedoeld om tot zichzelf te komen en zichzelf te vinden.
Methoden welke tegen de menselijke natuur gaan, zouden niet mogen gebruikt worden om de waarheid te bereiken. De hoofdmethode om de waarheid te vinden is liefde en extase door dans. Met behulp van deze liefde moet je Allah vinden en jezelf reinigen van alles buiten Allah.
Het universum wordt elke minuut opnieuw gecreëerd.
In 1273 wordt Mevlana ziek. De mensen om hem heen wisten dat hij stervende was. Hij vertelde zijn vrienden dat de dood een verbintenis was met Allah en dat hij verlangde naar deze verbintenis. Uiteindelijk stierf Mevlana op 17 December 1273 en werd hij begraven in Konya. Op zijn graf werd een mausoleum gebouwd.
Soefisme
Het soefisme (ook wel tasavvuf) is een mystieke traditie die zijn oorsprong in de islam vindt. Een aanhanger van het soefisme heet een soefi. De soefi's vormen mystieke broederschappen of zusterschappen.
Soefi komt vermoedelijk van soef, wat wol betekent in het Arabisch. De eerste soefi's droegen grove wollen kleding als blijk van hun soberheid en armoede. Als beschrijvende term verschilt het weinig van derwisj ('Oud perzisch voor Soefi') en fakir ('oud Hindi voor soefi').
Een andere veronderstelling is dat de naam afkomstig is van het Arabische woord soefa, dat bank betekent, en is afgeleid van het feit dat naast de ingang van de moskee van de profeet in Medina altijd wel een groepje arme gelovigen op een bank zat. Vanwege het feit dat deze mensen voortdurend in de nabijheid van de profeet verkeerden, hadden enkele van hen een uitgebreide kennis van de islamitische leer.
Zijn Visies
Mevlana was geen mens van de wetenschap, maar iemand die geloofde in liefde en genegenheid. Zijn doel was de éénwording met Allah. Volgens zijn geloof paste Allah niet in het universum, maar in het hart van de mensen. Daarom moeten we naar ons hart luisteren.
Mevlana zou worden beïnvloed door de goudsmid Selahattin en één zijner studenten, Husamettin Celebi. Laatstgenoemde vroeg zijn meester ('Mevlana') een mystiek georiënteerde Mesnevi (rijmcoupletten) te componeren en begon nota's te nemen van Mevlanas inspiratie.
Mevlanas Mesneviye Manevi had een grote invloed op de islamitische literatuur.
Een stukje uit de inleiding van de Mesnevi:
Luister naar de rietfluit, hoe het klaagt
Hoe het zich over de verbanning van thuis beklaagt:
"Sinds ze me uit mijn wilgenbed hebben gerukt,
Heeft mijn klaagzang uit man en vrouw tranen geplukt.
Ik scheur mijn longen, tracht mijn gezucht te spuien
Om mijn pijnlijke verlangen naar huis te uiten.
Hij die verre weg van zijn huis vertoeft,
Hunkert immer naar de dag dat hij terugkeert.
Mijn gejammer is te horen in elk mensenmeute
Tezamen met hen die klagen of zich verheugen.
Elkeen hoort in harmonie met zichzelf mijn lied
Maar de geheimen van mijn hart vatten ze niet.
Mijn geheimen zijn niet vreemd aan mijn jammerklacht
Maar op de zintuiglijke oog en oor zijn ze niet bedacht.
Lichaam is niet gescheiden van ziel, noch ziel van lichaam
Toch heeft geen mens ooit een ziel zien staan."
De invloed van Mevlanas poëzie kan haast niet overschat worden, dat is duidelijk te zien in de literatuur van Turkije. Het hoofdwerk van Mevlana is zijn uit zes boeken beslaande "Mesnevi" waaraan hij in 1257 begon te schrijven. Het begin van het tweede deel is gedateerd rond 1262 en Mevlana bleef dicteren tot aan zijn dood. Hij slaagde er echter niet meer in het laatste gedicht van het zesde deel af te maken. Mevlanas werken zijn soms lastig te lezen, want de zijwegen die hij zo graag inslaat, worden ook wel eens tot hoofdwegen die niet naar het oorspronkelijke onderwerp terugvoeren. Zelf zegt hij in de "Mesnevi": "Denk je dit boek te kunnen begrijpen zonder er veel aandacht aan te besteden? Het lijkt een verzameling verhalen, maar dat is de oppervlakte en niet de kern.
Mevlana was een dichter die schreef om zijn mystieke ervaringen over te dragen en te uiten. Mystiek is nooit volledig uit te drukken in woorden; voor de immense gevoelens die het verstand overstijgen, schieten woorden eenvoudigweg te kort. Dikwijls zijn gedichten niet volledig met het verstand te doorgronden, maar ze kunnen ons hart wel diep raken. Voor Mevlana was poëzie in ieder geval de meest geschikte vorm om zijn visionaire kennis over te brengen, zoals te lezen is in zijn gedicht "Kunst":
In uw licht leer ik hoe te minnen.
In uw schoonheid hoe te dichten.
U danst binnenin mijn hart,
waar niemand u kan zien.
Maar soms vang ik een glimp op.
Uit die glimp ontstaat mijn kunst.
De Mevlevi-orde van de draaiende Dervishen is een mystieke groep wiens leden volgers zijn van Mevlana Celaleddin Rumi.Een groot Turkse dichter en mysticus. Het broederschap bevindt zich in Konya, waar de oprichter is begraven.
Mevlana stond nooit aan het hoofd van het broederschap en is niet door hem opgericht, maar door zijn trouwe volgelingen. De orde ontleent zijn essentie, rituelen, morele code en discipline aan het mystieke pad dat Mevlana liet zien. Het is een samenvoeging van spirituele liefde, verkregen door een combinatie van dans en muziek. Die werd gezien als de basis voor de spirituele extase en toewijding.
De Sema is zowel een deel van de inspiratie van Mevlana, als van de Turkse gewoontes, geschiedenis en cultuur.
Vanuit een wetenschappelijk standpunt zijn we getuige dat de hedendaagse wetenschap bevestigt, dat de fundamentele voorwaarde van het bestaan is, het herleven. Er is geen object of wezen dat niet herleefd en de gedeelde gelijkheid tussen mensen is de herleving van de elektronen, protonen en neutronen in de atomen die samen de structuur van deze atomen vormen. Als gevolg van deze gelijkheid, herleefd alles en zet de mensheid zijn leven voort. Het hele bestaan door middel van herleving in de atomen, de bouwstenen van het bestaan. Door herleving van het bloed, door het ontstaan van leven en dood, door herleving van de aarde zelf.
Hoewel het allemaal natuurlijke gebeurtenissen zijn, beleven we ze onbewust. Maar de mens is de processor van het brein en de intelligentie. Dat onderscheidt hem van alle andere levende wezens.
Aldus zorgt de "draaiende Dervish" (of Semazen genoemd) ervoor dat zijn denken deelneemt aan een gedeelde gelijkheid met alle andere wezens. Anders gezegd, de Sema-ceremonie vertegenwoordigt een mystieke reis via spirituele hoogtes, door geest en liefde, naar perfectie.
Draaiend naar de waarheid, groeit de liefde en verlaat hij zijn ego. Hij vindt vervolgens de waarheid en komt uit bij perfectie. Daarna zijn spirituele terugreis als mens die volwassenheid en perfectie heeft bereikt, zodat hij met liefde en dienstbaarheid van dienst kan zijn naar alle creaties toe. Zonder discriminatie en vooroordelen naar alle rassen en naties.
We mogen dus niet vergeten dat de grote Turkse Mystici zoals Mevlana, Yunus Emre, Nasreddin Hoca en nog vele andere grote Turkse persoonlijkheden zich door diverse gemeenschappen toegeëigend worden. We moeten ook weten dat, hoewel deze belangrijke denkers en mystici onze van mensen van Turkse oorsprong zijn, hun ideeën en opvattingen eigendom van de volledige mensheid zijn.
Als we elke dag naar de gebeurtenissen op de wereld kijken zien wij dat de mensheid op dit ogenblik meer dan ooit behoefte heeft aan deze universele waarden. Wij hopen dat het Mevlana jaar 2007 een aanleiding zal zijn om deze mooie waarden te koesteren en te integreren in ons leven.
De Sema bestaat uit 7 onderdelen.
Het eerste deel
De dervish met zijn witte hoofddoek en witte kledij wordt door het verwijderen van zijn zwarte mantel geestelijk geboren voor zijn reis en voortgang naar de waarheid.
Bij elke stop van de Sema, houdt hij zijn armen gekruist en stelt hij het nummer 1 voor. Zo geeft hij aan één te zijn met God. Tijdens het draaien zijn de armen geopend, zijn rechterhand wijzend naar de hemel, klaar om Gods zegen te ontvangen, kijkend naar zijn linkerhand die wijst naar de aarde. Al draaiend van rechts naar links rond om het hart. Dit is zijn manier om Gods spirituele gift door te geven aan de mensen naar wie hij kijkt met de ogen van God. Draaiend van rechts naar links, omarmt hij de mensheid met genegenheid en liefde. Het start met een rede "Nat-i-Serif" aan de Profeet, die liefde vertegenwoordigt, en aan alle Profeten voor hem. Door hun te waarderen, waardeer je God, de Schepper van alle creaties.
Het tweede deel
Dit is een drumtoon die Gods wens aan de mensheid voorstelt:"Zijn".
Het derde deel
Dit is een instrumentale improvisatie. Het stelt de eerste adem voor die leven geeft aan alles. De Goddelijke adem.
Het vierde deel
In het vierde deel begroeten de dervishes elkaar door middel van drie herhaalde cirkelvormige wandelingen "Devr-i-Veled" begeleidt met muziek genaamd "peshrev". Het symboliseert een begroeting van zielen verborgen door lichamen.
Het vijfde deel
Dit is de Sema (het draaien). Het bestaat uit vier begroetingen ofwel "selams". Aan het einde van elke selam, bevestigd de dervish zijn eenheid met God.
De eerste selam stelt de geboorte van de geest en het gevoel, de bevatting van het bestaan van God als de Schepper en zijn schepping voor.
De tweede selam stelt de bewondering van de macht van God omwille van de schepping van de mens voor.
De derde selam is een volledige overgave, de transformatie naar de liefde, de ondergeschiktheid van het ego aan de liefde, de eenheid. Dit is de hoogste fase van extase en wordt "Fenafillah" genoemd. Alhoewel de hoogste staat die van de Profeet is, genoemd als dienaar van God en daarna boodschapper van God. Het doel van de Sema is een staat van extase en het verlies van het bewustzijn. Aan het einde van zijn selam, bewijst de dervisj geheel bewust opnieuw, door zijn armen te kruisen, zijn eenheid met God.
In de vierde selam beëindigt de dervish zijn spirituele reis en keert terug naar zijn taak op aarde, naar zijn menselijke bewustzijn. Hij is nu een dienaar van God, zijn boeken, zijn Profeten en al zijn creaties.
Het zesde deel
De Sema eindigt met een lezing uit de Koran. De lezing van Sura Bakara 2, vers 115. "Aan God behoort het Oosten en het Westen en welke kant je draait. Je staat altijd oog in oog met Hem. Hij is alomvattend en alwetend".
Het zevende deel
Dit is een gebed voor de terugkeer van alle zielen van de Profeten en de gelovigen.
Geachte aanwezigen,
Vanavond zullen jullie de ensembleThe Galata Mevlevi Music & Sema, onder de leiding van Al Sheik Nail Kesova, horen en zien, zij brengen de schoonheid en spiritualiteit van de Sema, het wervelende Mevlevi ritueel en de traditie van de Mevlevi muziek. .
Het ensemble maakt zeker deel uit van de zogeheten avant-garde traditie van het Sufi-broederschap.
Sheik Nail Kesova componeerde een aantal liturgische stukken voor de groep. In samenwerking met Aziatische en westerse muzikanten en orkesten, hebben zij nieuwe interpretaties gecreëerd van traditionele oosterse en mystieke composities. Misschien was één van hun meest belangrijke activiteiten binnen de groep om de traditie van de Mevlevi broederschap in ere te houden en om jonge getalenteerde muzikanten op te leiden in de gesofisticeerde kunst van klassieke mystieke muziek, met toevoeging van de schoonheid van het wervelende ritueel, de Sema, en dit over de ganse wereld naar het publiek te brengen.
De Draaiende Derwishen uit Turkije zijn erkend als werelderfgoed door UNESCO.
Ik dank jullie allen voor het geduldig luisteren en wens jullie alen van harte een spirituele belevenis.