Haritaların Ustaları: Piri Reis ve Mercator Sergisi Brüksel’de Açıldı

Piri Reis’in Dünya Haritasının 500. Yıldönümünün UNESCO tarafından 2013 yılı anma etkinlikleri kapsamına alınması vesilesiyle, Yunus Emre Enstitüsü tarafından Bilkent ve Gent Üniversiteleri işbirliğiyle, 16. Yüzyıl Avrupa haritacılığının önde gelen isimlerinden Piri Reis ve Mercator’un 30 önemli eserinin basılı örneklerini içeren bir sergi düzenlenmiştir. 26 Haziran 2013 tarihinde, Brüksel’in prestijli mekanlarından tarihî Solvay Kütüphanesi’nde açılışı gerçekleştirilen sergi, Türkiye’den ve Brüksel’den birçok siyasetçi, diplomat, AB yetkilisi ve sanatseveri bir araya getirdi.

“Haritaların Ustaları: Piri Reis ve Mercator” sergisi, Türkiye ve Belçika arasındaki kültürel ilişkilerin geliştirilmesine katkı sağlamakla kalmayıp, Avrupa haritacılık tarihinde çığır açan Türk denizci ve kartograf Piri Reis ile çağdaşı ünlü Flaman kartograf Mercator’un, bu iki toplumun Avrupa ortak kültürel tarihine katkılarına da ışık tutacak.

Sergi öncesi düzenlenen panelde, Türkiye’nin ve Belçika’nın önde gelen akademisyen ve uzmanları, Avrupa Komisyonu Türkiye Masası Eski Şefi Alain Servantie’nin moderatörlüğünde Piri Reis’in Kitab-ı Bahriye’si ve Mercator’un Atlas’ı ışığında 16. Yüzyıl haritacılığını ve günümüze bıraktığı mirası iki oturum halinde tartıştı.

Panel sonrası gerçekleştirilen açılış töreninde, Yunus Emre Enstitüsü Başkanı Sayın Prof. Dr. Hayati Develi, kültürel değişimlerin insanların ve ülkelerin birbirlerini tanıması, güvenmesi ve dostluklar kurması için elzem olduğunu ve Yunus Emre Enstitüsü’nün 25 ülkede bulunan toplam 35 kültür merkeziyle, Türk Kültürü ve Türkçe’nin tanıtımına katkıda bulunmaya devam edeceğini belirtti.

Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu Eş Başkanı Sayın Afif Demirkıran konuşmasında, Türkiye için AB tam üyeliğinin tek hedef olduğunun altını çizerken, Türkiye’nin AB içindeki tanınırlığını arttırmak için düzenlenen kültür ve sanat etkinliklerinin son derece önemli olduğunu belirtti. Sayın Demirkıran, Yunus Emre Enstitüsü’nün gerçekleştirdiği bu etkinliklerin sadece Türkiye’nin tanıtımı için önemli bir rol oynamakla kalmadığını aynı zamanda Türkiye’nin AB üyeliği sürecine de katkı sağladığının altını çizdi.

Açılış resepsiyonu; NATO Genel Sekreter Yardımcısı Sayın Hüseyin Diriöz, Türkiye AB Karma Parlamento Eş Başkanları Sayın Afif Demirkıran ve Sayın Hélѐne Flautre, Avrupa Komisyonu Parlamenterler Asamblesi Üyesi Sayın Prof. Dr. Mehmet Tekelioğlu, AB Daimi Temsilci Sayın Büyükelçi Selim Yenel, yabancı ülkelerin Belçika misyonlarından Almanya Büyükelçisi Sayın Dr. Eckart Cuntz, Norveç Büyükelçisi Sayın Niels Engelschiøn ve Azerbaycan Büyükelçisi Sayın Emin Eyyubov, Türkiye Brüksel Başkonsolosu Sayın Ali Barış Ulusoy ve Anvers Başkonsolosu Sayın Deniz Çakar, Belçika siyasetinin ileri gelen Türk temsilcilerinden Brüksel Bölge Milletvekili Sayın Mahinur Özdemir ve Gent Şehir Meclisi Üyesi Sayın Veli Yüksel, Sint-Joost Belediye Başkanı Sayın Emin Kır, Etterbeek Belediyesi Kültür İşlerinden Sorumlu Encümen Colette Njomgang-Fonkeu ve Schaerbeek Belediyesi Kültür İşlerinden Sorumlu Başkan Yardımcısı Sayın Sadık Köksal’ın da aralarında bulunduğu çok sayıda ziyaretçinin katılımı ile gerçekleşti.

Etkinlik, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Devlet Türk Müziği Topluluğu sanatçılarının dönemin müziğinden örnekler sunduğu bir Türk müziği konseri ve Türk mutfağından seçme lezzetlerin sunulduğu bir resepsiyonla son buldu. 

Sergi, 1 Eylül 2013 tarihine kadar Brüksel Yunus Emre Türk Kültür Merkezi’nde ziyaretçilere açık olacaktır.

Haritaların Ustaları: Piri Reis ve Mercator Panel Programı

(26 Haziran 2013, Solvay Kütüphanesi, Brüksel)

Moderatör: Alain Servantie, Avrupa Komisyonu Türkiye Masası Eski Şefi

1. Oturum:

• Yrd. Prof. Dr. Mehmet Kalpaklı, Bilkent Üniversitesi, “Piri Reis Dönemindeki Osmanlı Kültürü”
• Yrd. Prof. Dr. Bülent Arı, Dolmabahçe Sarayı Müzesi Müdürü, “Akdeniz’deki Osmanlı Hâkimiyeti ve Kitab-ı Bahriye’nin Rolü”
• Jan de Graeve, Brüksel Uluslararası Harita Koleksiyonerleri Birliği, “Mercator’un Küreleri ve III. Murat”

1. Oturum:

• Prof. Dr. Philip De Maeyer, Gent Üniversitesi, “ Mercator Öncesi ve Sonrası”
• Dr. Dirk Imhof, PlantinMoretus Müzesi, “16. Yüzyıl’da AntverpPlantin Baskısı tarafından Atlasların Üretimi ve Satışı”

Piri Reis

1465–1470 yılları arasında doğan ve 1553’te ölen Piri Reis, Osmanlı amirali, coğrafyacı ve kartograftır.  Çeşitli haritaların ve çizimlerin bir araya toplandığı Kitab-Bahriye adlı eseri, Akdeniz’deki önemli ikmal, sığınma, harekât imkânlarının rehberi olarak derlenmiştir.  Piri Reis’in Dünya Haritası, yenidünyayı gösteren ilk Türk haritası olup, aynı zamanda dünyada yer alan en eski Amerika haritalarından da biridir.

Mercator

1512–1514 yılları arasında yaşayan Gerardus Mercator, kartograf, matematikçi ve filozof olarak tanınmaktadır.  En çok bilinen eseri, yeni bir projeksiyon metoduyla ortaya koyduğu ve deniz ulaşım yolların gösteren 1569 yılındaki dünya haritasıdır. Haritaların bir araya toplandığı eserler için “atlas” terimini kullanan ilk kişi olan Mercator’un 500. doğum yılı, 2012 yılında UNESCO tarafından anma günler kapsamında kutlanmıştır.