Haberin yayım tarihi
2017-12-08
Haberin bulunduğu kategoriler

KUDÜS VE ABD

Kudüs’ün A.B.D. tarafından İsrail’in başkenti olarak tanınmasın analizi?

-Donald Trump’un ABD Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararı ne gibi yansımalar yaratabilir?

-Kısacası mutluluk ayrılıkta mı, boşanmada mı?

Uluslararası topluluk garip ve sürsprizli bir yılsonu eğlencesine hazır olsun.Özellikle Arap ve İslam toplumlarının Noel Yortuları bu kentin ABD tarafından İsrail’in başkenti olarak tanınması  ve Büyükelçiliğini bu kente taşıma kararı ile zehir oldu bile. Öncelikle bölgede barış görüşmelerinin yeniden başlaması için iyi bir işaret değil. Sözkonusu görüşmelerde Kudüs’ün statüsü  merkezdeki en önemli sorunlardan birini teşkil ediyordu. Diplomasi uzmanlarına göre, iki taraf arasında anlaşmaya varılması gerginliğin azalmasına yol açacaktı.Hem de azami düzeyde.

Peki barış sürecine ne olacak?

Başkan Trump’un beyanatı ile Filistinlilerin Doğu Kudüs’ün bir gün bağimsız Filistin devletinin başkenti olması hayali suya mı düştü? Diplomatik görüşmeler iki zıt görüşün yaklaşmasına yardımcı olamadı. Her iki taraf Kudüs’ün tamaminı kendisi için istiyordu. Filistinli başkan Mahmut Abbas’ın ifasesiyle "Böylesi lanet kararlarla, ABD bilinçli bir şekilde barış ortamını bozuyor,  barış ortamının son yıllarda oyandıkları sponsorluluk rolünü bıraktıklarını ilân ediyorlar ".

İsrail kanadında haber sevinçle karşılandı. 1967’de yapılan 6 gün savaşı sonucunda edilen Doğu Kudüs kentinin ilhakıyla İsrail Devletince «ebedi ve bütün» olarak başkent ilân edilmişti.  Ve uluslararası toplum bu durumu resmen kabul etmemşti. Fakat şimdi ABD’nin resmen tanımasıyla birlikte, İsralli siyasetçilerin Filistinlilerle gitgide konuyu müzaker etmeye yanaşmayacaklar. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu Donald Trump’un kararını «tarihi bir gün» olarak değerlendirdi bile. Yani Kudüs’ü tek tanrılı üç dinin ibadethaneleri alanında hiçbir değişiklik yapılmayacagını ve  statüko"’yu koruyacağinı beyan etti.

Bölgenin istikrarı alanında ne gibi riskler var?

Donald Trump’un beyanı zaten istikrarsız olan bölgeyi daha kırılgan hale sokacak. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan "Böyle bir karar herkesi, ve özellikle bölgeyi ateş çemberine atar dedi. Diğer yandan,The Guardian gazetsinin haberine göre projenin somutlaşması halinde, Türkiye İsrail ile diplomatik ilişkilerini  kesebileceğini bildirdi.İsrail ile sınırları olan Arap ülkeleri (Mısır, Ürdün , Lübnan, Suriye...) de bu kararı tanımadıklarını bildirdiler. ABD’nin bölgede önemli bir müttefiki olan Suudi Arabistan, barış sürecinde bir gerileme söz konusu olduğu, bu, Kudüs meselesi hakkında tarihsel bir tarafsızlıık sergileyen Amerikan tutumunun değiştığinı" belirterek Ameriakn Yönetiminin kararından dönmesini ümit ettiklerini bildirdiler.

Kudüs kenti ve sakinleri

The Guardian gazetesine göre 2015 yılında, yaklaşık 850.000 nüfuslu Kudüs kentinin % 37 si Filistinli idi. Bunların çoğu aşırı kalabalık ev ve mahallelerde oturuyyorlar, inşaat veya büyütme ruhsatı alamıyotµrdı.. Yüzde yetmiş beşi fakirlik eşiğinin altında,  % 25 ise bir ayırma bariyeri ile kentin diğer semtleri ile ilişkisiz yaşadıklarını bildirdi. Trump’un bu beyanından sonra durumlarının değişeceğini düsünmek bir hayal gibi geliyor bana! Kentin Belediye Başkanı Nir Barkat’a göre şiddete başvuran bedelini ağır öder.

Avrupa bu konuda ne düşünüyor?

Batı Avrupa ülkelerinin çoğunluğu ABD’nin Kudüsü İsrail’in başkenti olark tanımasından kaygı duyuyorlar. Avrupa Birliği gerekli ve uygun tedbirleri zamanında alabilecek mi? Ben şahsen sanmıyorum. Örnek :  Batı Şeria’dan gelen satın alımların tamamen yasaklanması vzta uşgâl altındaki topraklarda İsrail Şirketleri ile işbirliği yapılmaması. Ancak bu şekilde davranılabilirse, ABD’nin tutulundan net olarak farklı düşünülebilir vya sacranılabilir. Ayrılmak mı, boşanmak mı?

Sizce hangisi daha makul? 

Yakup Yurt ©

Brüksel, 07-12-2017

Son Haberler

Hits: [srs_total_pageViews] Visitors: [srs_total_visitors]
Copyright © GUNDEM.be
Site içeriği ve dizaynın tüm hakları GÜNDEM.be websitesine aittir.
Kopyalamak ve izinsiz kullanmak kesinlikle yasaktır.