Rusya Başbakanı Vladimir Putin ile Ukrayna Başbakanı Yuliya Timoşenko, Rus doğal gazının Ukrayna üzerinden Avrupa'ya sevkıyatı konusunda uzlaştılar.
 
Müzakereler sonucu krizin sona erdiğini ve artık Avrupa'nın Rus gazından yoksun kalmayacağını düşünenler olduğu gibi, son anlaşmanın birçok vaadin yerine getirilmediği önceki anlaşmalardan farklı olmadığını düşünenlerde yok değil. Bu konuda özellikle AB ülkeleri tedirgin.
 
Bu bağlamda, kriz, zaten var olan bir gerçeğin altını kalın çizgilerle tekrar çizdi ve "NABUCCO"nun, Avrupa'nın gaz sorununa çözüm olabilecek ve geleceğini kurtaracak en önemli alternatif hatlardan birisi olduğu hususu bir kez daha ortaya çıktı.
 
Peki, krizin böyle bir gelişmeye neden olacağı çok açık ve net iken Rusya neden krizi tırmandırdı? AB'ye karşı enerji kozunu adeta bir silah gibi kullanan Rusya, sonuçta aleyhine olacak bu durumun oluşmasına neden izin verdi?
 
Sorular bu şekilde sorulduğunda doğru cevabı bulmanız zorlaşır. Sorunun "Rusya gaz krizinde kimi hedef aldı" şeklinde sorulması aranan cevabın bulunmasını kolaylaştırıyor.
 
Bilindiği gibi Rusya, doğal gaz krizinin başlangıcında Ukrayna'yı Avrupa'ya transit geçen gazı çalmakla suçlamış, Rusya'ya ait 30 milyon dolara vurguncular tarafından el konulduğunu ileri sürmüştü. Bu arada Avrupa'ya gaz sıkıntısını Ukrayna'nın yaşattığını eklemeyi de ihmal etmemişti.
 
Kriz süresince Rusya'nın Ukrayna'yı suçlaması ve krizin Rusya'dan değil Ukrayna'dan kaynaklandığını ispatlamaya çalışması aradığımız cevap için önemli bir bulgudur. Evet, gaz krizinde Rusya'nın hedefi Ukrayna'nın yıpratılması, özellikle AB kamuoyundaki güvenirliğinin zayıflatılmasıydı. Kriz anlaşma ile sonuçlanmış olsa bile Rusya, bu krizden Ukrayna'ya yönelik amacı doğrultusunda karlı çıkmıştır. Rusya krizle Ukrayna yönetimini sadece AB kamuoyunda değil Ukrayna kamuoyunda bile sarsmıştır.
 
Ukrayna Eski Başbakanı ve Rus yanlısı muhalif lider Victor Yanukoviç'in, 13 Ocak 2009'da yaptığı açıklamayla iktidarı "yetersiz ve maceracı yaklaşımlarla ülkenin sorunlarını artırmak, ulusal güvenlik için tehdit yaratmak, ekonomik ve siyasi krizin tam ortasında Ukrayna'yı gazsız ve perspektifsiz bırakmak, Ukrayna'nın geçiş devleti statüsünü kaybetmesine neden olmakla" suçlaması bunun en güzel örneğidir.
 
Öte yandan Rusya, AB'ye gaz transitinde NABUCCO'nun öneminin anlaşılması pahasına krizi göze almıştır. Zira Rusya, gaz transitinde  ülkesinin sadece Ukrayna seçeneğine mahkum olmadığını, Türkiye'nin de zamanı geldiğinde gaz transferi konusunda güvenilir bir ortak olduğunu bilmektedir.
 
Özetleyecek olursak; Rusya, tıpkı Gürcistan gibi NATO'ya üye olmak isteyen Ukrayna'ya müdahalede bulunmuştur. Ancak Rusya bu kez,  Gürcistan'a yaptığı gibi bir askeri harekât düzenlememiş, yarattığı gaz krizi ile Ukrayna'ya gerektiğinde neler yapabileceği uyarısında bulunmuştur. İşte buna Post-Modern müdahale denir.
 
Erdoğan ILGAZ
eilgaz@globaloyrum.com