Yunanistan'da hükümetin artan dış borç baskısını hafifletmek ve bütçe açığını azaltmak için devreye soktuğu acil önlemler paketine karşı Yunan halkının başlatmış olduğu gösteriler giderek şiddete ve ülke bekası üzerinde bir karabuluta dönüşmeye başlamıştır. 5 Mayıs 2010 tarihinde yapılan gösterilerde halk ile polisin karşı karşıya gelmesi sonucu üçten fazla kişinin yaşamını yitirdiği bildirilmektedir. Yunan göstericilerin özellikle reform çalışmalarını yapmaya çalışan Ekonomi Bakanlığı önündeki gösterileri bakanlığı işgale dönüştürme çabası içerisine girdiği de gözlemlenmektedir. Bir kısım göstericilerin de parlamentoyu işgal girişimleri de yine polis tarafından önlenmiştir.
Yunanistan'da polis ile göstericiler arasında yaşanan arbede ve bazı Yunanlı göstericilerin yaşamanı kaybetmiştir. Bu durum Yunanistan'da yaşananlar acaba Kırgızistan benzeri bir senaryoyu gündeme getirebilir mi? sorusunu akıllara getirmiştir. Zira dış etkenler ve iç dinamikler genel itibarı ile farklılık arzetsede gösterilerin benzer bir çizgide ilerlediğine şahit olunmaktadır.
Her iki ülkede yaşanan gösterilerde benzerlikler ve zıddiyetleri şu başlıklar altında toparlayabiliriz:
Farklılıklar:
1. Kırgızistan'daki gösterilerde bu ülkedeki ABD üssü konusunda ve son dönemlerde Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev'in oğlu Maksim Bakiyev'in ABD ile yakınlaşma çabalarının meyve vermeye başlamasından Rusya'nın rahatsızlık duyması ve gerekli tedbiri alması gibi önemli bir dış etken söz konusuyken, Yunanistan'daki gösterilerde benzer bir dış etkeni çok fazla ön planda görmek söz konusu değildir.
2. Kırgızistan'da eğitim ve refah seviyesi son derece düşükken, bu durum Yunanistan'da tam tersinedir.
3. Kırgızistan'da coğrafik şartların da dikte etmesiyle ülke fiiliyatta iki bölgeye ayrılmışken Yunanistan'da etnik ve/veya bölgesel bölünmüşlük söz konusu değildir.
4. Kırgızistan zayıf bir devlet yapısı ve bürokrasi kültürüne sahipken, Yunanistan'da köklü bir devlet yapısı ve bürokrasi geleneği mevcuttur.
Benzerlikler:
1. Her iki ülkede de gösteriler hızlı bir şekilde başlayıp şiddete kolayca dönüşebilmektedir. Nitekim 2005 yılında Kırgızistan'ın Güneyinde başlayan gösteriler Kuzeyine kadar yayılarak ülkede yönetim değişikliğine sebep olmuştu. Yine geçtiğimiz ay bu ülkede Kuzeydeki Talas bölgesinde yapılan gösteriler anında başkente sıçrayarak 90 civarında insanın hayatını kaybeden gösterilere dönüşmüş ve ülkede iktidar daha fazla tutunamamıştır. Yunanistan'da da Aralık 2008'de 14 yaşında bir Yunanlı öldürülen gencin öldürülmesi ülkede çok büyük eylemlere ve çatışmalara sebep olabilecek bir takım dinamikleri harekete geçirebilmiştir.
2. Her iki ülkede gösteriler ekonomik temelleri ön planda olan bir yapıya sahiptir ve Kırgızistan gibi Yunanistan da ekonomik krizle boğuşmaktadır.
Elbette ki, bu benzerlikler ve farklılıklar çoğaltılabilir. Bu genel sonucu etkilemez. Zira genel toplama baktığımızda benzerlikler ve/veya ne kadar fazla olursa olsun gidişatın birbirine yakın olduğu görülmektedir. Yunanistan'da her ne kadar Kırgızistan'dan farklı olarak daha güçlü bir yapı söz konusu olsa da göstericilerin gösterilerini nereye kadar devam ettirecekleri ve nerede duracaklarının garantisi yoktur.
Yunanistan'da Ne Olmuştu?
Yunanistan'da halkın grev ve gösteri yapmasına sebep olan en önemli husus ülkede yaşanan ekonomik ve mali kriz ve bu krize karşı da hükümetin aldığı acı reçete tedbirleridir. Hükümet AB ve IMF'den 110 Milyar Euro'luk kredi karşılığında uygulamayı taahhüt ettiği önlemlerle ilgili tasarıyı Meclise sunmuş ve bu hafta içerisinde de oylama yapılması beklenmektedir. Bu çerçevede hükümet açıkladığı krizle mücadele tedbirleri çerçevesinde öncelikle 2014 yılına kadar halihazırda yüzde 13,6 düzeyinde olan bütçe açığının gayri safi yurtiçi hasılaya oranını yüzde 3'ün altına çekmektir. Bunun için öncelikle memur ikramiyeleri kaldırılması ve maaşların dondurulması gibi pek de popüler olmayan hususlar da yer almaktadır.
Sinan OĞAN
TÜRKSAM Başkanı
http://www.turksam.org/tr/a2017.html
