Mademki 40 küsur yıldır Belçika'da yaşıyorsun, Belgoloji diye bir bilim dalı uzmanısın, kasıla kasıla Belgolog takılıyorsun, söyle bakalım Yakup efendi "Belçika'yı Belçika yapan özelliklerin başında neler gelir diye bir soru sorulsa ne cevap verirsin ?
Vallahi zor bir soru…
Birçokları bir çırpıda Belçika'nın meşhur çikolatasını, biralarını, frit tabir edilen ve her nedense Türkçe'ye çips olarak geçmiş olan patates kızartmalarını, Anvers hayvanat bahçesini, Atomium'u, Brüksel'in simgesi çiş yapan heykelcik Manneken Pis'i, Kuzey'in Venediği Bruges'ü, Kuzey'in Paris'i Liège'i, Türklerin yoğun yaşadığı Schaerbeek belediyesini, Türk restoran ve işyerleri ile bezenmiş upuzun Haecht Şosesini, … sayabilir !
Hepsi doğru.
Ama bana göre Belçika'yı diğerlerinden ayıran en büyük özellik bu ülkede sanata ve sanatçıya verilen değerdir.
Lisede ve üniversitede Sanat Tarihi dersini pek ziyade severdim.
Güzel Sanatların her türlüsü ilgimi çekmiştir.
Fakat her nedense, en çok sevdiğim sanat dalı resim olagelmiştir.
Bende resim sevgisi bir tutku halindedir.
***
Bana Belçika denilince ilk aklıma gelen isimlerin hepsi sanat dünyasının mümtaz temsilcileri.
Saksafonun mucidi Adolphe Sax, romancı Georges Simenon, şarkıcı Jacques Brel, balet Maurice Béjart, ressam Paul Delvaux, çizgi romancı Tintin'in yaratıcısı Hergé ve isimleri saymakla bitmez daha niceleri…
***
Ben bugün sizlere büyük sürrealist (gerçeküstücü) Belçikalı ressam René Magritte'ten bahsetmek istiyorum.
Peki neden bugün ?
Doğum günü de ondan.
21 Kasım 1898 tarihine Lessines'de doğdu.
Lessines Valon Bölgesinin Hainaut vilayetinde yaklaşık 18.000 nüfuslu bir ilçe.
Babası terzi, annesi şapkacı.
Gilly'de otururlarken iki kardeşi daha dünyaya gelince, aile 1910 yılında Châtelet'ye taşınır.
René burada bir resim kursuna yazılır.
İşler kesat olduğundan ailenin maddi durumu kötüdür.
Aile sürekli taşınır.
1912 yılında annesi kendisini La Sambre nehrine atarak intihar eder.
Bir yıl sonra iki kardeşi ile birlikte Charleroi'ya yerleşirler.
Babaları çocukların terbiyesini dadılara teslim eder.
René bu kentte liseye devam eder.
Fantômas filmlerine ilgi duyar.
Stevenson, Edgar Allan Poe, Maurice Leblanc ve Gaston Leroux okumaya başlar.
1913 yılında, Charleroi fuarında gezinirken babası Marcinelle'de kasap olan 13 yaşındaki kız çocuğu Georgette Berger ile tanışır.
Kız ile okul yolunda sık sık buluşmaya başlar.
1915 yılında yaptığı ilk tablolar empresyonist (izlenimci) stildedir.
1916-1918 yılları arasında Brüksel Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi'ne devam eder.
Van Damme, Sylva, Ghisbert Combaz ve Constant Montald gibi hocalardan eğitim alır.
1919 ve 1920 yıllarında, Brüksel'de Pierre-Louis Flouquet'nin atölyesinde çalışır ve kübizm ile fütürizm akımlarıyla tanışır.
1920 yılında Magritte ve Flouquet'nin tabloları Brüksel Sanat Merkezinde sergilenir.
1922 Haziran ayında Brüksel Botanik Parkı'nda tesadüfen tekrar karşılaştığı çocukluk arkadaşı Georgette Berger ile evlenir.
Peeters-Lacroix duvar kağıdı fabrikasında desinatör olarak çalışmaya başlar.
1924 yılında Camille Goemans ve Marcel Lecomte ile tanışır.
Bu kişiler onu dadaist ortama sokarlar.
Sanatsal heyacanı ilk kez o vakit tattığını yazar.
1926 Haziran ayında Brüksel sürrealist grubunu kurarlar.
1927 Ağustos ayında Brüksel'den ayrılır ve Fransa'da Perreux-sur-Marne'a yerleşir.
1930 yılının Temmuz ayına kadar burada kalır.
Bu arada André Breton, Paul Eluard, Max Ernst, Salvador Dali gibi gerçeküstücülerle tanışır.
***
René Magritte yaşamının ayrıntılarını wikipediadan okuyabilirsiniz.
Büyük üstad 15 Ağustos 1967 de –tam da Belçika'ya geldiğim sene – altmış dokuz yaşında iken Brüksel'de kanserden vefat etti.
Ve unutulmaz tablolarındaki gökyüzü mavisine bir kuş gibi uçtu, bir melek gibi bulutların arkasında, sonsuzlukta kayboldu.
Schaerbeek belediye mezarlığında eşinin yanına gömüldü.
***
Ve René Magritte adı şimdi üniversite şehri Louvain-la-Neuve'de adının verildiği bir meydanda yaşıyor.
Bir de tüm dünya sanatseverlerinin gönlünde !
Yakup YURT ©
Brüksel, 21 Kasım 2008
