Avukatlık ücretini ödeyemeyen Belçikalıların sayısı her geçen gün artıyor.

Adli Yardım Büroları da zaten bu durumda olanlara hizmet sunmak amacıyla kuruldular.

Her baro nezdinde kısa adı Fransızca dilinde BAJ olan bir Adli Yardım Bürosu bulunuyor.

Bu yardımdan yararlanmak bireysel gelir durumuna bağlı.
***
2007 yılında, Belçika genelinde, 138.970 kişi adına adli yardım dosyası açılmış ve bu kişiler ücretsiz avukat hakkından yararlanmışlar.

Halbuki dört yıl önce bu rakam 60.806 imiş.

Genel toplamda en büyük pay 33.145 dosya ile Brüksel Barosu Frankofon kanadına düşüyor.

Charleroi'da 2008 toplamı 11.000 dosya.

Ülke genelinde adli yardım için harcanan toplam para miktarı 52,5 milyon avro.

2000 yılında bu rakam 20,5 milyon avro idi.
***
Çalışan-çalışmayan, kadın-erkek, yaşlı-genç, yerli-yabancı, fakir-zengin, cahil-ulema ; herkesin kendisini bağımsız yargı karşısında savundurma hakkı var.

Brüksel'de her gün yaklaşık yüz kişi BAJ'ye müracaat ediyor.

Davalar muhtelif.

Hukuk davaları, ceza davaları ve diğerleri…

İki sebep nedeniyle müracaatlar sürekli artıyor.

Birincisi gitgide yaygınlaşan ve hissedilir hale gelen fakirleşme, ikincisi ise on yıldan beri hüküm süren bu haktan yararlanma konusundaki demokratikleşme.

Zira yardım kriterleri yumuşatıldı.

Halühazırda, aylık net geliri 865 avroyu geçmeyen yalnız bir kimse için avukat tamamen ücretsiz.

1112 avronun altında olanlar için ise kısmen ücretsiz.

Potansiyel müşterisinin bu haktan yararlanma durumunda olduğunu farkeden bir avukat müşteriyi bilgilendirmek zorunda.
***
Yine de Belçika'da adli yardım miktarı çok düşük.

Kişi başına sadece 4,1 avro.

Bu rakam Almanya'da 6,8 avro, Hollanda'da 21 avro, İngiltere'de ise 56 avro.

Ve sistem meslek bünyesinde eleştiri konusu olmaya devam ediyor.

Özellikle yabancılar hukuku alanında çalışan bazı avukatların sistemi zorladıkları söyleniyor.

Hiçbir başarı şansı olmayan, fakat kendilerine devlet sırtından para getiren lüzumsuz itiraz ve temyiz dilekçeleri yüzünden…

Bu arada devletin avukatlara olan borcunu geç ödediğini ifade edenler de var.

Fransızcada pro deo ismi verilen bu sistem olmasa stajyer avukatlar aç kalır diyenler var.

Kısmen doğru veya yalan da değil !
***
Daha uygun ve işlevsel bir sistem arayışı devam ediyor.

Sağlık sigortasında mütüeller aracılığı ile olduğu gibi, adli yardım mütüeli kurulabileceğinden de bahsediliyor.

Neden olmasın ?

Hak aramak ta sağlık gibi zaruri bir ihtiyaç değil mi ? 

Yakup Yurt © - Brüksel, 09 Ocak 2009

yakup.yurt@skynet.be 

*Bu yazı için bu haftaki Le Vif/L'Express dergisinin 29.safya haberinden esinlendim. 

NOT : "Pro Deo" deyimi Latincede "Allah için" anlamaına gelmekte olup, burada ücretsiz anlamına kullanılmıştır. (Y.Yurt)