AVRUPA ÖZEL SEKTÖR KONFEDERASYONU AVRUPA İŞ DÜNYASI GÜNDEMİ
BUSINESSEUROPE, Avrupa Özel Sektör Konfederasyonu olarak AB üyesi ve aday ülkelerden özel sektör temsil kuruluşlarını bünyesinde topluyor.
Avrupa iş dünyasının ortak sesi olarak AB kurumları ve hükümetleri tarafından resmen Avrupa özel sektörünün temsil kuruluşu olarak tanınıyor.
Uzman komiteleri, ihtisas komisyonları ve en üst düzey siyasal ve ekonomik girişimleriyle BUSINESSEUROPE AB siyaset oluşturma ve karar alma sürecinin temel direklerinden biri olarak etkinliklerini sürdürüyor. Türkiye'den TÜSİAD ve TİSK BUSINESSEUROPE'un tam üyesidirler.
Bu bültende aylık olarak Avrupa iş dünyasının öncelikli konularını ve bunlar etrafında oluşan siyaset gündemini özetlemeyi hedefliyoruz.
Dr Bahadır Kaleağası
AB ve BUSINESSEUROPE nezdinde
TÜSİAD ve TİSK Daimi Temsilcisi - Brüksel
Avrupa İş Dünyası Zirvesi
BUSINESSEUROPE ve Belçika Özel Sektör Federasyonu (FEB) tarafından düzenlenen 6. Avrupa İş Dünyası Zirvesi 21-22 Şubat tarihlerinde Brüksel'de gerçekleştirildi. AB kurumları, iş dünyası ve sivil toplum temsilcileri arasından yüzden fazla konuşmacının ve binlerce katılımcının bulunduğu zirvenin bu seneki teması enerji ve iklim değişikliği oldu. "Ekonomiyi Yeşertmek: İş Dünyası için Yeni Enerji" adı verilen zirvede iklim değişikliğinin yarattığı riskler ve fırsatlar ile AB sanayisinin rekabet gücünü artırmaya yönelik önlemler masaya yatırıldı.
Zirve sırasında Avrupa iş dünyasının AB kurumlarına siyasi mesajlarını içeren "Başarılı bir Avrupa için başarılı şirketler" adlı belge de tanıtıldı. BUSINESSEUROPE Başkanı Antoine Seillière tarafından AB Komisyonu Başkanı José Manuel Barroso'ya resmi olarak da iletilen belgede iş dünyasının AB kurumlarından beklentileri ve geleceğe yönelik öncelikleri yer alıyor. BUSINESSEUROPE'un sıraladığı öncelikler şunlar:
- Büyüme ve istihdam için planlanan reformların uygulamaya konulması
- Tek Pazar'ın güçlendirilmesi
- Sosyal sistemler ve istihdam piyasası reformları yapılırken güvenceli esneklik (flexicurity) kavramına odaklanılması
- Küreselleşme karşısında piyasaların daha çok serbestleştirilmesi
- Zorluklara karşılık veren bir siyasi ve ekonomik yönetişimin sürdürülmesi
- Güvenli, rekabetçi ve iklim-dostu bir enerji sisteminin desteklenmesi.
www.ebsummit.eu
AB Liderleri Bahar Zirvesi
BUSINESSEUROPE 13-14 Mart'ta gerçekleşecek olan AB liderleri bahar zirvesi öncesinde bir bildirge yayınlayarak Avrupa iş dünyasının ekonomiye ilişkin beklentilerini iletti. AB liderlerine verilen mesajda aşağıdaki noktalar yer aldı:
- Lizbon Stratejisi paralelinde hazırlanan ulusal reformların hızlı bir şekilde uygulamaya konulması
- Mali piyasaların daha saydam olması için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması ve mali piyasaları izleme makamlarının eşgüdüm içinde çalışması
- Avrupa ekonomisinin rekabetçiliğini güçlendirecek bir enerji ve iklim değişikliği stratejisinin oluşturulması
- Emisyon Ticareti Sistemi'nin enerji yoğun sektörlerin rekabetçiliği dikkate alınarak gözden geçirilmesi;
- Yenilenebilir enerjilere ilişkin yönergenin AB'nin %20 hedefi doğrultusunda esneklik sağlaması
- Enerji iç pazarının bütünleştirilmesi çalışmalarında enerji şebekeleri yatırımlarına ilişkin önerilerin ve bunlardan kaynaklanacak etkilerin dikkate alınması.
AB – ABD: Ticaret ve Ekonomik İlişkiler
Dünyanın en büyük iş dünyası kuruluşları olan BUSINESSEUROPE ve ABD Ticaret Odası, 15 Şubat tarihinde aynı zamanda Transatlantik Ekonomik Konseyi'nin eş başkanları da olan, şirketler ve sanayiden sorumlu AB Komiseri Günter Verheugen ve ABD Başkanı'nın uluslararası ekonomi işleri danışmanı Dan Price'a bir mektup göndererek iş dünyasının 2008 yılına ait önceliklerini ve geleceğe dair öngörülerini iletti.
Yatay ve sektörel düzenlemeler alanlarında işbirliği, uluslararası muhasebe standartları, yatırım ortamını kolaylaştırmaya yönelik önlemler ve iş dünyası ve hükümetler tarafından oluşturulan güvenli ticaret girişimlerinin karşılıklı olarak tanınması gibi konulara öncelik verilmesi gerektiğini belirten BUSINESSEUROPE ve ABD Ticaret Odası, Haziran ayında yapılacak olan AB-ABD zirvesinde ve bir sonraki Transatlantik Ekonomik Konseyi toplantısında sigorta piyasasına ilişkin düzenlemelerin uyumlaştırılması, fikri mülkiyet hakları alanında işbirliği, Avrupa ve Amerika'daki standartların uyumlaştırılması konularının da gündeme alınması gerektiğini belirtti.
Kurumsal temelleri Nisan 2007 tarihli ABD-AB zirvesinde imzalanan "Transatlantik Ekonomik bütünleşmenin ilerletilmesine yönelik çerçeve" belgesi ile atılan Transatlantik Ekonomik Konseyi, iki taraf arasındaki işbirliğini artırmaya ve işbirliği programlarının yönetimini sağlamayı amaçlıyor.
AB Komisyonu üyelerini ve ABD kabine üyelerini bir araya getiren Transatlantik Ekonomi Konseyi'ne varolan diyalog araçlarından Transatlantik İş Dünyası Diyaloğu, Transatlantik Tüketici Diyaloğu ve Transatlantik Yasa Yapıcı Diyaloğu'nun eş başkanlarından oluşan bir danışman gurubu da katılıyor.
AB – Rusya: Ticaret ve Ekonomik İlişkiler
BUSINESSEUROPE ve Rusya'daki muadil kuruluş olan Rusya Sanayiciler ve Girişimciler Birliği (RSPP) AB ve Rusya arasındaki ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi için iki taraf arasında ticaret ve yatırım anlaşması imzalanmasının isabetli olacağını belirten ve böyle bir anlaşmadan her iki taraftaki iş dünyasının beklentilerini ortaya koyan ortak bir bildiri yayınladı. Bildiride Rusya'nın Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) üyeliğinin Rusya ile AB arasındaki ekonomik ilişkilerin daha istikrarlı bir çizgiye oturmasını sağlayacağı, karşılıklılık ilkesine dayanan bir DTÖ+ ikili anlaşması imzalamak üzere Rusya ve AB'nin hızlı bir şekilde harekete geçmesinin doğru olacağı belirtildi. Bu anlaşmanın aşağıdaki noktaları içermesi gerektiği vurgulandı:
- Fikri mülkiyet haklarının tüm uluslararası anlaşmalara dahil edilmesi;
- Hizmetler konusundaki müzakerelerin tüm sektörleri kapsaması;
- Ticaret müzakerelerinin yasal düzenlemelerle ilgili konuları da kapsaması;
- Müzakerelerin DTÖ'nün Hükümet Satın Almaları Anlaşması ilkeleri dikkate alınarak gerçekleştirilmesi gerektiği.
AB – Japonya
BUSINESSEUROPE'a üye federasyonlar Japonya Adil Ticaret Komisyonu'na bir mektup göndererek bu kuruluşun Japonya'da hali hazırda mevcut olan Tekel Karşıtı Kanun'a (Antimonopoly Act) ilişkin ileri sürdüğü değişiklik önerileri karşısında Avrupa iş dünyasının duyduğu endişeyi aktardı. Avrupa iş dünyası Tekel Karşıtı Kanun'la belirlenen inceleme süreçlerinin değiştirilmesinden ve Japonya Adil Ticaret Komisyonu'nun bu sürece müdahale yetkisinin artmasından endişe duyuyor.
Avrupa Küçük İşletmeler Sözleşmesi
AB Komisyonu'nun hazırlık aşamasında olan Avrupa Küçük İşletmeler Sözleşmesi'nin içeriğiyle ilgili Şubat ayında başlattığı danışma süreci devam ediyor. Sözleşme KOBİ'lerin büyüme potansiyellerini ortaya çıkaracak önlemlerin önünü açmayı ve KOBİ'leri AB karar alma sürecinin ön sıralarına yerleştirmeyi hedefliyor. Aynı zamanda KOBİ'lerin gerekli mali ve insani kaynaklara erişim alanında karşılaştıkları güçlüklerin azaltılması, Tek Pazar'a erişimlerinin kolaylaştırılması ve idari yüklerinin azaltılması da sözleşme kapsamında yer alıyor. Küçük İşletmeler Sözleşmesi'nin küreselleşme ve iklim değişikliği gibi zorluklara karşı KOBİ'lere maddi destek verilmesine yönelik girişimleri de içermesi öngörülüyor. Danışma sürecinde tartışmaya açılan konular şunlar:
- KOBİ'lerin yararına yönelik "daha iyi yasal düzenlemeler"
- Çevresel zorlukların KOBİ'ler için fırsata dönüştürülmesi;
- KOBİ'lerin önceliklerinin toplumda ön sıralara koyulması;
- AB'nin KOBİ politikaları ilkelerinin güçlendirilmesi;
- KOBİ'lerin mali kaynaklara, yeteneklere ve yenilikçiğe erişimleri.
BUSINESSEUROPE konuyla ilgili olarak Avrupa'da girişimci ruhun dünyanın diğer bölgelerine göre daha az gelişmiş olduğunu, KOBİ'lerin aşırı mevzuat yükü, vergilendirme, esnek olmayan istihdam piyasaları, finansman zorluğu gibi güçlüklere karşı bütünleştirilmiş bir politikaya ihtiyaç duyduklarını, bu bağlamda taslak sözleşmenin AB'de KOBİ'lere yönelik politikalara yeni bir ivme kazandıracağını belirtti.
Avrupa Sanatkarlar ve KOBİ'ler Birliği (UAPME) ise Küçük İşletmeler Sözleşmesi'nin hukuki olarak bağlayıcı olması gerektiğini bildirdi.
Alınacak sonuçlar çerçevesinde Avrupa Küçük İşletmeler Sözleşmesi'nin 2008 Haziran ayında kabul edilmesi bekleniyor.
Tüketici Hakları: Toplu Dava Hakkı Tartışması
AB Komisyonu'nun tüketici haklarından sorumlu üyesi Meglena Kuvena'nın Avrupa'da tüketicilere AB düzeyinde toplu dava hakkı verilmesi ile ilgili açtığı tartışma devam ediyor. AB'de toplu dava hakkı, ABD'de uygulanan "class action" modeline benzer şekilde, bir şirkete karşı ortak çıkarlara sahip bir grubun bireysel davalarının kümelenebilmesine ve derneklerin tüketiciler adına dava açabilmelerine izin veren bir model olarak öngörülüyor.
Toplu dava hakkı kavramı, doğabilecek masraflar ya da uzun süren süreçler nedeniyle haklarını tek başlarına savunmaya çekinen tüketicilere yeni bir araç sunması ve sınır ötesi anlaşmazlıkların çözümü açılarından desteklenirken, avukatların yüksek tazminatlar elde etmek amacıyla tüketicileri yanlış yönlendirebileceği saldırgan bir yasal kültür yaratması riski taşıdığı için eleştiriliyor.
BUSINESSEUROPE konuyla ilgili olarak, tüketicilerin adalete etkin ve kolay erişimlerinin piyasaların düzgün çalışması ve güven ortamı oluşması açısında çok önemli olduğunu, bu nedenle Komisyon'un üye ülkelerdeki mevcut durumu değerlendirmesinin ve bu konuyu tartışmaya açmasının çok olumlu bir adım olduğunu belirtti. Ancak toplu dava süreçleri konusunda AB düzeyinde bir mevzuatın gerekli olduğuna dair bir bulgu olmadığının altını çizdi.
Ayrıca ABD'de GSYH'nın %2,1'ine denk geldiğini hatırlatarak bu tür bir kararın AB için yaratacağı maliyetin de göz önünde bulundurulmasının gerektiği belirtildi.
Eurobarometre'nın 2006 yılında yayınladığı rakamlara göre AB'de tüketicilerin sadece %17'si satıcılara ya da hizmet sağlayıcılara dava açmanın haklarını korumak için en iyi yöntem olduğunu düşünüyor. Toplu dava yönteminin en iyi yöntem olacağı fikrini ise tüketicilerin %13'ü paylaşıyor.
AB'de tüketici hakları alanında çıkan anlaşmazlıkların %90'ı taraflar arasında doğrudan anlaşmayla çözülüyor. Geriye kalan %10'lük bölümün ise büyük bir kısmı tahkim, uzlaşma gibi yöntemlerle çözülüyor. Sadece küçük bir kısmı yasal sürece intikal ediyor.
Vergi
Almanya AB'nin "vergi cennet"leriyle ilgili kurallarının sıkılaştırılmasını sağlamak için girişimde bulunmayı planlıyor. Vergi cennetlerine ilişkin düzenlemeler 2003/48/EC sayılı AB Tasarruf Vergisi Yönergesi kapsamında yer alıyor. Buna göre AB üyesi ülkelerinde yerleşik kişilerin Monako ve Liechtenstein gibi bankacılıkta gizlilik kurallarına sıkı sıkıya bağlı olan vergi cennetlerindeki mevduatlarına ilişkin bilgi paylaşımı yapılması öngörülüyor. Ancak bu yönergenin kapsamının yeterince geniş olmaması yönergenin amacının gerçekleşmesine tam olarak sağlamıyor.
Almanya'nın hazırladığı taslak öneri bu yönergenin kapsamının bütün mali yatırım araçlarını içerecek şekilde genişlemesine yönelik. Bu konu 4 Mart'ta gerçekleşen Ekonomik Mali İşler Bakanlar Konseyi toplantısında da görüşüldü ve AB Komisyonu'nun Mayıs ayına kadar 2003/48/EC sayılı yönergenin yürürlüğe girdiği 1 Temmuz 2005'ten itibaren uygulanmasına ilişkin bir rapor hazırlamasına karar verildi.
Almanya Maliye Bakanı Peer Steinbrück bazı Almanların varlıklarını Liechtenstein'da bulundurdukları için vergi kaçırdıklarını ve bunun sonucunda da Almanya'nın zenginleşmesini engellediklerini ileri sürerek Liechtenstein'ı bu konuda işbirliğine girmeye zorlamış; aksi halde bu ülkeyle resmi ilişkileri kesmekle tehdit etmişti.
Enerji
AB Komisyonu petrol ve doğal gaz alanında faaliyet gösteren OMV'nin (Avusturya) Macar MOL'yi satın alma girişimini inceleme süreci başlattı. Komisyon'un bu incelemeyi 22 Temmuz 2008 tarihine kadar sonuçlandırması gerekiyor.
Nabucco Projesi'nin ortaklarından olan OMV Avusturya'nın tek petrol rafinerisinin sahibi; aynı zamanda Almanya/Bavyera'da da iki adet rafinerisi bulunuyor. Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Almanya, Macaristan, Slovakya ve Slovenya'da rafine edilmiş petrol ürünlerin toptan ve perakende satışı, doğal gaz nakil hattı işletmeciliği ve aynı zamanda petrol ve doğal gaz kaynakları arama alanlarında faaliyet gösteriyor.
Yakın zamanda İtalyan enerji şirketi IES'i satın alan MOL ise Slovakya'nın tek rafinerisi olan Slovnaft'ın sahibi. Slovnaft ise Çek petrol şirketi INA'nın %25 hissesini elinde bulunduruyor. MOL'un başlıca faaliyet gösterdiği ülkeler arasında Macaristan, Slovakya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti ve Slovenya yer alıyor.
OMV'nin MOL'ü satın alması sonucunda OMV Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde petrol ve doğal gaz alanında önemli bir söz sahibi olacak. Komisyon bu satın alma işleminin özellikle rafine petrol ürünleri piyasasındaki rekabeti ne şekilde etkileyebileceğini inceleyecek.
Ekonomi
- Mevsimsel olarak ayarlanmış rakamlara göre Euro Alanı'nda işsizlik oranı %7,1; AB27'de ise %6,8 olarak belirlendi. Ocak 2007'de Euro Alanı'nda işsizlik oranı %7,7; AB27'de %7,5 olarak tespit edilmişti. Ocak 2008'de işsizliğin en düşük olduğu ülkeler Hollanda (%2,9) ve Danimarka (%3,1); en yüksek olduğu ülkeler %10,4 ile Slovakya olarak belirlendi.
Ocak 2008 itibarıyla ABD'de işsizlik oranı %4,9, Japonya'da %3,8 ve Norveç'te %2,4 olarak gerçekleşti.
- Ocak 2008 itibarıyla Euro Alanı'nda yıllık enflasyon Aralık 2007'ye göre %0,1 artarak %3,2 olarak belirlendi. AB27'de ise yıllık enflasyon oranı %3,4 oldu. Geçen yılın aynı döneminde yıllık enflasyon oranı Euro Alanı'nda %1,8; AB27'de %2,1 olarak kaydedilmişti.
En düşük enflasyon oranının kaydedildiği ülkeler Hollanda (%1,8); İngiltere (%2,2); Almanya (%2,9) ve Portekiz (%2,9) oldu. En yüksek enflasyon oranı Letonya (%15,6); Bulgaristan (%11,7) ve Macaristan'da (%11,3) kaydedildi.
Dr Bahadir Kaleagasi
TUSIAD - Turkish Industry & Business Association
TISK - Turkish Confederation of Employer Unions
Representative to the EU and BUSINESSEUROPE
( The Confederation of European Business )
Avenue des Gaulois, 13 1040 BRUSSELS
T: +32 2 7364047 F: +32 2 7363993
kaleagasi@tusiad.org
www.tisk.org.tr
www.tusiad.org