Değerli okurlarımız,
Belçika'da 7 Haziran 2009 Pazar günü kampanya dönemi oldukça sönük geçsede, sonuçları itibari ile önemli bir seçim sürecini geride bıraktık.
Bu seçimlerde Avrupa Parlementosuna Belçika'dan temsilci gönderemedik. Brüksel Parlementosuna 3, Flaman parlementosuna 3 olamak üzere 6 temsilcimiz direkt seçilerek milletvekili oldular. Bölge parlementolarına biri Charleroi, diğeri ise Limburg bölgesinden olmak üzere 2 temsilcimizin daha girme şansı bulunuyor.
7 Haziran seçimlerinde perde arkasında yaşananlar, kaybettiklerimiz ve kazandıklarımıza bir projektör tutarak bir nebzede olsa geleceğe kayıt düşmeye çalışağız.
Seçim analizine Gent bölgesinden başlayarak Liege bölgesinde sonlandıracağız.
Okurlarımızın bilgisine sunulur..
Gent Bölgesi'nde Tahminler Tuttu..
Gent Bölgesine yönelik seçim öncesi yaptığımız tahmin ve açıklamalar büyük ölcüde tutmuş bulunuyor.
gent Bölgesinde Fatma Pehlivan(Spa) Asil listede 3. Sırada girdiği seçimde 13.881, Veli Yüksel(CD&V)asil listede 4. Sırada 14.557, Ali Özen(CD&V) yedek listede 5. Sırada 4.129, ve Cengiz Çetinkaya(Groen)-asil listede 10. Sırada 2.230 ve Nevriye Duran(Open-Vld) yedek listede 4. sırada 1.896 tercihli oy aldılar. Daha önce açıklanan kesin olmayan sonuçlara bölgelerden gelen oylarda eklenenince tercih oyları bu şekilde netleşmiş oldu.
Bu tabloya göre öncelikle Fatma Pehlivan'ın durumunu ele alalım. Pehlivan aldığı tercih oyları ile listedeki 3.'lük sırasını korumuş oldu. Ayrıca bu oylar ile seçim öncesi partisi tarafından yapılan ilk açıklamada bulunduğu 4.'cü sırada seçime girmiş olsaydı, yine seçilebilecekti. Çünkü liste sonuncusu Danilel Termont 13.712 tercih oyu alarak sıralamada 4. Sıraya yükseldi ve milletvekili oldu.
2004 seçimlerinde Sp.a-Spirit listesinden toplam 5 milletvekili seçilmişti. Spirit partisinin bünyesinde meydana gelen parti içi kargaşa ve bölünmenin ardından yeniden şekillenen siyasi yelpazede sadece Spa olarak girilen seçimde Gent bölgesinde 1 saldeye kaybedilmiş oldu. Bir önceki seçimlerde SPA-Spirit olarak girilen seçimde 1. Sırada seçimlere katılan Freya Van Den Bossche 86.068, 2. Sırada Norbert De Batselier 23.718, 3. Sırada jan Roegiers 5.453, 4. sırada Gracienne van Nieuwenborgh 9.466, ve 6. Sırada bulunan Kurt De Loor 11.466 tercih oyları almışlardı.
7 haziran seçiminde ise VAN DEN BOSSCHE Freya(47.571 tercih oyu), DE LOOR Kurt(14.397), PEHLIVAN Fatma(13.881), TERMONT Daniël(13.712), tercihli oy alarak seçilmeyi başardılar. SPA partisi şayet hükümet ortağı olur ve Gent bölgesi milletvekilleri arasından bakanlık görevi üstlenen olursa yedek üyelerden birininde listeye girmesi mümkün olacak.
Gent bölgesinde(Oost-Vlaanderen) SPA kanadında Fatma Pehlivan'ın bir parti üyesi olarak ağırlığı artık tartışılmaz bir gerçek. Özellikle seçim öncesi Gent Belediye Meclis üyesi Şaban Gök'ün de aday olmak istediği halde listede yer verilmesinin ne tür yansımaları olacağı merak ediliyordu. Gök ve yakın çevresinin yaşadığı hayal kırıklığının seçim sonuçlarına bakılırsa Fatma Pehlivan'ı pek etkilemediği görülüyor. Fatma Pehlivan'ın bir Türk kökenli politikacı olarak Belçikalı seçmenlerden de yoğun destek görmesi takdir edilecek bir durum. Pehlivan bu duruşu ile daha uzun yıllar siyaset arenasında güçlü bir isim olarak kalacak gözüküyor.
Veli Yüksel'den Göz Kamaştırıcı Bir Başarı Var..
Gent Bölgesinde (Oost-Vlaanderen) Veli Yüksel(CD&V)asil listede 4. Sırada 14.557, Ali Özen(CD&V) yedek listede 5. Sırada 4.129 ol alarak CD&V partisinin oy havuzunu dolduran önemli isimler oldular.
Bu bölgede uzun yıllar göçmen kökenli adaylar ile ortak çalışmayı pek başaramayan CD&V bu sefer Türk toplumu bünyesinde Medya alanında önemli bir kariyer yapan Veli Yüksel'i listesine alarak hem Belçikalı ve hemde göçmen kökenli seçmenlere bir mesaj vermek istediler.
Seçim sonuçları dikkatli bir şekilde analiz edildiğinde Veli Yüksel'in aldığı 14.557 tercih oyunun listenin 4. Sırasında bulunan bir adaya rastgele verilmediği net bir şekilde anlaşılıyor.
Yılların politikacısı Fatma Pehlivan'da daha fazla tercih oyu alarak büyük sükse yapan Veli Yüksel'in bundan böyle Flaman Parlementosunda kendisinden sıkça baksedilen bir politikacı olacağını düşünüyoruz.
1971 Türkiye doğumlu olan Veli Yüksel 2.5 yaşında ailesi ile birlikte Gent şehrine geldi. Tüm tahsil hayatı Belçika'da geçen Veli Yüksel Gent Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden mezun olduktan sonra Avrupa Hukuku üzerine master yaptı. Türk kökenli bir gazeteci olarak sosyo-ekonomik konular, Belçika'nın iç ve dış sorunları, Avrupa dosyası konusunda oldukça deneyimli kişiliği olan Veli Yüksel Gent bölgesinde SP.a adayı Fatma Pehlivan'ın rakibi olarak girdiği seçimde oldukça dikkat çekici bir sonuç alarak Flaman Parlementosuna girmeyi başaran 3 Türk kökenli milletvekilinden biri oldu.
CD&V kanadında bir önceki seçime CD&V-NVA ortaklığı ile girilmişti. Bu seçimlerde ise iki faklı parti olarak girilen seçimde hem CD&V ve hemde NVA partisi seçimleri zaferle kapattılar.
Bir önceki seçimlerde 27 kişilik listede yer alan adaylardan Schauvliege Joke, Smet Miet, Schouppe Etienne, Stevens Helga, De Meyer Jos, Matthijs Erik, Van Kerrebroeck Monica olmak üzere 7 milletvekili seçilmişti. Şimdi ise sadece CD&V olarak girilen seçimde Joke Schauvliege(51.810 tercihli oy), Jos De Meyer(19.087), Cindy Franssen(18.450), Veli Yüksel(14.557), Robrecht Bothuyne(12.699), Marc Van De Vijver(12.804) olmak üzere 6 milletvekili seçilmiş oldu. Bu milletvekilleri arasında ise Veli Yüksel aldığı tercih oyları ile 4.'lük yerini korumuş oldu.
Daha önceki seçimlere ortak listelerle giren NVA partisi ise bağımsız olarak girdiği bu seçimde STEVENS Helga(15.856), DEHANDSCHUTTER Lieven(6.830), DIEPENDAELE Matthias(6.118) olmak üzere 3 milletvekili çıkardı. Önceki seçimle bir kıyaslama yapıldığı takdirde Federal Hükümette görüş ayrılığına düşerek ayrılan bu iki partide seçmen tarafından tavırlarında haklı görülerek ödüllendirilmiş gözüküyor.
Groen Cephesin Yeni Bir Hesaplaşma bekleniyor.
Gent Bölgesinden en çarpıcı bir diğer gelişme ise Groen cephesinde yaşandı. Daha önceleri hem Flaman ve hem de Federal parlementoya temsilciler göndermiş Gent bölgesinde sıkıntılar yaşandığı gözleniyor. Groen partisnde 3 önemli ismi yakından tanıyoruz. Daha önceleri parti başkanlığı ve bakanlık yapmış olan Vera Dua, milletvekili Jos Stassen ve eski senatör Meryem Kaçar Gent şehrinde Yeşiller(Groen) partisinin top temsilcileri olarak tanınmaktadır.
Groen partisinin Gent kanadında ilk iki sırada bulunan WATTEEUW Filip(6.817), MEULEMAN Elisabeth(5.938) seçilirken 2004 yılındaki seçimlerde milletvekili olan ve bu seçimlerde liste sonunda birlikte seçime giren STASSEN Jos(2.292) ve eski genel başkan DUA Vera(9.040) seçilemediler.
Bir önceki seçimlerde Groen Partisinden Flaman parlementosuna giren Dua Vera(32.772), Stassen Jos(4.158) tercih oyu alarak seçilmiş, eski senatör Meryem Kaçar listeni son sırasında katıldığı seçimde 5.584 tercih oyu almışlardı.
Kaçar'ın bu seçimlerde aday olmaması Fatma Pehlivan ve Veli Yüksel'in daha rahat bir şekilde seçilmesini sağladı. Oylar adeta 2 blokta birleşmiş oldu. Groen listesinde 10. Sıradan seçimlere katılan CETINKAYA Cengiz Çetinkaya tüm bölgede aldığı 2.230 oy oranı ile fazla etkili olamadı. Geçmişte Agalev adı altında seçimlere katılan Flaman Yeşiller Partisi listesinden seçimlere giren Meryem Kaçar Belçika'da senatör olan ilk Türk kökenli siyasetçi olmuş ve bu başarı göçmen kökenli gençler için de bir örnek model olarak görülmüştü..
Flaman Yeşiller Partisi Groen genel olarak 2004 seçimlerinde % 7,6 ,2007 federal meclis seçimlerinde % 6,3 oy alırken 7 haziranda ancak % 6.8'e ulaşabildi. Bazı bölgelerde seçim barajını aşamayan Yeşiller partisi ancak Brüksel Parlementosu için 2004'de aldığı % 9.8'lik oy oranını % 11,2'ye taşımış oldu. Groen Avrupa Parlementosu için 2004 yılında % 8 civarında aldığı oy oranıda % 7,9'a gerilemiş durumda.
Groen partisi içersinde çok ciddi bir muhalif grubun bu şeçimlerde alınan sonucu içine sindiremeyeceği ve ilerki günlerde yeniden bir hesaplaşma içersine girmesi muhtemel gözüküyor.
Daha önceleride belirttiğimiz gibi Groen Partisinde yeni bir değişim-dönüşün süreci bulunuyor. Ancak bu seçimlerde umduğunu bulamayan partinin pek yakında seçim hezimetini enine boyuna tartışarak, yeniden bir hesaplaşma ve yenilenme sürecine girmesi olasığı bulunuyor.
Open-VLD'de Verhofdstadt Hariç Her Yerde Gerileme Var..
Open-VLD cephesinde ise eski başbakan Guy Verhofstadt'ın AP adayı olarak aldığı yoğun destek dışında genel anlamda yaşanan sıkıntı burada da görülüyor. Bir önceki seçim bölge seçimlerinde VLD listesinde yer alan adaylardan ilk 7 aday meclise girmişti. Bu seçimde De Gucht Karel(70.884), Denys André(24.885), Van Der Borght Vera(10.786), Lachaert Patrick(8.472), Hoebeke Anne Marie(8.277), De Meulemeester Marnic(12.067) Verhofstadt Guy(47.754) tercih oyları alarak seçilmişlerdi.
7 Haziran seçiminde ise DE GUCHT Jean-Jacques(50.504), MOERMAN Fientje(25.867), ANTHUENIS Filip(17.554), VAN DER BORGHT Vera(8.460), DE MEULEMEESTER Marnic(13.512), van ROUVEROIJ Sas(10.279) meclise girmeyi başaranlar arasında bulunuyor.
Open-VLD listesinde Müslüman kökenli adaylara gerçekçi sıralardan yer verilmedi. Bu da Gent bölgesinde VLD partisinin örneğin Limburg bölgesinde daha sıcak, ancak Gent bölgesinde göçmen kökenlilere karşı daha mesafeli veya radikal bir yaklaşım sergilendiği şeklinde yorumlanıyor. Gent bölgesinde Open-VLD listesinde asil istede 17. sıradan yer verilen Faslı Arafat Bouachiba 3.173 tercih oyu alırken, yedek listede 4. sırada bulunan Türk kökenli aday Nevriye Duran 1.896 yercih oyu alabildi.
Sonuç olarak Gent şehrinde seçim öncesi yapılan tahminlerimiz doğru çıktı. Seçmenler ise büyük çoğunlukla bilinçli bir oy dağılımı yaparak iki Türk kökenli milletvekilini Brüksel'e göndermiş oldu.
Gent Bölgesi İlk Türk Kökenli Bakan Verebilecek mi?
Belçika'da diğer Avrupa ülkelerine bakılınca ortak yaşamın getirdiği sosyal sorunların daha akılcı bir doğrultuda çözüldüğünü görmek mümkün. özellikle seçme ve seçilme hakkı sosyal, siyasi, ticari ve günlük hayata göçmen kökenlilerin etkin bir seçikde katılımını kolaylaştırıyor. Bu durum ise sınıf veya toplumlar arası çatışmaların şiddet ve riskini büyük ölçüde azaltıyor.
Bu yönden bakıldığında herşeye rağmen Hollanda, Almanya, Fransa gibi ülkelere göre son derece uyumlu bir ortak yaşamın rahatlığının Belçika'da görüldüğünü söylemek mümkün.
Bu bağlamda Belçika'da kendi iç dinamiklerinden kaynaklanan özellikle Flaman bölgesinde konjonktürel bir sağ cepheye kayma yoğunluğu bulunuyor. Vlaams belang partisinden uzaklaşan oyların dağılımında en büyük payın NVA ve LDD partilerinde yoğunlaştığı görülüyor. Ancak Göçmenlere yönelik ırçı söylemler ortaya koyarak siyaset yapan Vlaams Belang Partisinin önemli ölçüde oy kaybetmesinin diğer sebepleri arasında göçmen kökenlilerin ortak yaşama aktif katılımı ve uyum projelerinin bir yansıması gibi de görülebilir. Son yıllarda göçmen kökenli gençlerin ulusal düzeyde elde etttiği başarıların(Zeynep Sever, Hadise, Sinan Bolat gibi) bir nebze de olsa bunda pozitif anlamda bir katkısı olduğu da söylenebilir. Özellikle daha milliyetçi bir anlayışa sahip Flamanların göçmen kökenlilere karşı korkularının Vlaams Belang tarafından yapılan yoğun korku yaratma kampanyasına rağmen pek karşılık görmemesi önemli bir gelişme olarak kaydedilmelidir.
Son olarak bir önemli noktaya değinmeden geçemeyeceğim. Belçika'da seçim sonuçları açıklandıktan sonra yapılan yorumlar arasında 'Bir dikkat çekici ayrıntı ise"Şimdi Sıra Bir Türk Kökenli Flaman Bakan'da" şeklindeydi. Yani Flaman Bölgesinde yaşayan Türk kökenli seçmenlerin en çok görmek istediği konuların başında bir Türk kökenli Belçikalı'nında Flaman Bölgesinde bakan olabileceğidir. Bu yönden Flaman Bölgesinde siyasetle uğraşan oldukça donanımlı temsilcilerimiz bulunyor. Şu anda seçilmişlerin arasında bulunan Fatma Pehlivan, Veli Yüksel ve Güler Turan böyle bir görevi rahatlıkla yapacak düzeydeler. Daha önceleri Fas kökenli milletvekillerine tanınan bu fırsatı niçin bize de vermesinler diyerek Gent bölgesi için hazırladığımız seçim analizini burada sonlandırıyoruz.
Seçim Analizimiz Diğer Bölgelerle Devam Edecek.